Walnoot - okkernoot

Juglans regia

De walnoot of okkernoot Juglans regia is een plant uit de okkernootfamilie (Juglandaceae). Om een onderscheid te maken met het geslacht Juglans, dat eveneens walnoot heet, wordt de soort ook voluit gewone walnoot of Perzische walnoot genoemd. De plant wordt al eeuwen geplant vanwege de economische waarde van het hout en de eetbare noten. De boom komt van nature voor in Zuid-Europa op de Balkan, Zuidwest- en Centraal-Azië tot de Himalaya en in Zuidwest-China.

De walnoot is heel winterhard en kan gemakkelijk temperaturen tot -20°C verdragen. Het probleem is echter de late nachtvorst, waardoor de bloesems bevriezen en de opbrengsten voor dat jaar aanzienlijk slenken.

Het duurt ook een hele tijd (plus minus 5 jaar) alvorens u de eerste vruchten kunt oogsten. Als u van plan bent een okkernotenboom te planten in uw tuin, koop dan een geënte boom van een jaar of vier.

De boom kan een hoogte tot 30 m bereiken en kan een meer dan 10 m brede kroon ontwikkelen. Hij vormt een ronde, half-open kroon. Bij het ouder worden krijgt de grijze stam een diep gegroefde bast. Hij is dus niet zo geschikt om in kleine tuinen te worden aangeplant.

Met zijn dicht bladerdak is de okkernoot een ideale en karaktervolle schaduwboom. Vliegen en muggen hebben een hekel aan de geur van de aromatische bladeren. Vandaar dat men op boerderijen vaak een notelaar aantreft in de nabijheid van een mesthoop.

Walnoten groeien het best op een goed doorlatende, diep bewortelbare, humeuze grond. Zware kleigrond is meestal te vochtig voor de noteboom. Voedsel-arme zandgrond kunt u geschikt maken door voor het planten de grond in het plantgat te mengen met oude stalmest of compost. Bemest de eerste jaren niet te veel. Het is al voldoende als u in de winter de grond onder de bomen bedekt met organisch materiaal, zoals compost of stalmest.

Vanaf 5 of 6 jaar na het planten strooit u jaarlijks 20 à 30 gram mengmeststof (12 + 10 + 18) per vierkante meter rond de plantvoet uit. Op zure gronden is het belangrijk elk jaar ongeveer 50 gram kalk per vierkante meter te strooien.

November is de beste planttijd. Notebomen worden heel groot. Houd dus bij het planten van meerdere bomen een onderlinge afstand van minimaal 7 meter.

Meestal is het planten van één boom voldoende, maar bij sommige bomen bloeien de mannelijke bloemen veel vroeger dan de vrouwelijke, waardoor bestuiving onmogelijk wordt. Dan is een tweede boom noodzakelijk.

De snoei bij notebomen is vrij eenvoudig. Het best kunt u op een kleine stam enkele stevige takken aanhouden. Het vormen van een hoogstam is ook mogelijk, zo werden ze vroeger altijd geteeld.

De snoei moet er vooral op gericht zijn dat de boom voldoende open blijft. Alle takken die te dicht bij elkaar zitten of elkaar kruisen, worden helemaal weggesnoeid. Ook moeten oude takken regelmatig worden teruggesnoeid tot op een jongere zijtak.

De boom kan aangetast worden door bacteriebrand Xanthomonas campestris pv. juglandis en bladvlekkenziekte Gnomonia leptostyla. Bladbeschadiging, zwarte vlekken en bladval, en daardoor oogstderving en kwaliteitsverlies kunnen gevolgen zijn van deze ziekten. Deze ziekten treden vooral in slechte natte zomers op. Rassen kunnen sterk verschillen in vatbaarheid.
Het blad kan ook aangetast worden door de okkernootviltmijt Aceria erinea syn. Eriophyes erineus, maar dit veroorzaakt nauwelijks schade.

Het witte vruchtvlees van de verse Hollandse natte walnoot heeft een zacht/zoete smaak. Om het witte vruchtvlees zit een geel schilletje, dat bitter smaakt. De bittere smaak verdwijnt met een aantal dagen. Als de noten vers zijn, kun je het schilletje makkelijk verwijderen.

Op kleine schaal kunnen de noten gedroogd worden met behulp van een verfbrander. Met de verfbrander wordt regelmatig heen en weer over de noten gegaan totdat de schaal van de noten licht begint op te drogen. Omdat er na verloop van enige tijd nog vocht uit de noot naar buiten treedt moet het drogen enkele dagen herhaald worden totdat de schaal goed droog blijft.

Volgens Spaans onderzoek (Hospital Clinico in Barcelona) blijkt dat walnoten een positieve rol vervullen binnen de voeding. Walnoten leveren een bijdrage aan het flexibel en elastisch houden van de aderen. Zij verbeteren de conditie van de endotheelcellen op de binnenwand van de bloedvaten (o. a. goed voor laag houden cholesterol). Dat wordt verklaard door de vetzuursamenstelling, walnootolie bevat immers ruim 10% alfa-linoleenzuur en maar liefst 58% cis-linolzuur. Wetenschappers van de University of Scranton in Pennsylvani hebben 9 verschillende noten onderzocht en ontdekt dat walnoten bijna twee keer zoveel antioxidanten bevatten dan amandelen, pinda's, pistachenoten, hazelnoten, paranoten, cashewnoten, macadamia's en pecannoten. Verder blijkt uit dierproeven dat walnoten remmend werken bij borstkanker en darmkanker.

Walnoten bevatten met name de mineralen fosfor, magnesium, zink, ijzer en kalium. Ook zijn ze een bron van vitamine B1, gamma-tocoferol (een vorm van Vitamine E) en foliumzuur.

In oude boeken over volksgeneeskunde lees je, dat de tussenschotten van de okkernoten goed zouden zijn tegen pijn in de hartstreek: Kook 5 walnoten-tussenschotjes gedurende één minuut in een kop water en dan nog 15 minuten laten trekken.

Na visgerechten zou je best noten eten. Door hun warmte en kracht binden zij de vochtigheid en verdelen ze het taaie slijm in het spijsverteringskanaal. 6 druppels okkernotentinctuur in een glas water drinken voor het slapen gaan zou voor mannen die een beetje minder potent zijn deze raad een oplossing kunnen zijn. Probeer het eens, je weet maar nooit.

Okkernotenbladeren in uw schoenen zijn een weldaad voor brandende, pijnlijke voeten.

Enkele foto's

Walnoten

Walnoten

Boom met halfrijpe vruchten.

Walnoten

Walnoten

Jong boompje, klaar om ter plaatse te worden geplant. .


Walnoten

Walnoten

Buccaneernoten.

Walnoten

Walnoten

Walnoot nog in zijn bolster.

Leuk om weten

Geschiedenis

In de Griekse mythologie wordt Carya door de God Dionysos in een notenboom veranderd. De notenboom staat daarom voor het symbool van de wijsheid. Karyatiden zijn vrouwenbeelden van notenhout in de vorm van kolommen van de tempel van Arthemis Karyatis.

Onder het christendom werd de walnotenboom een boom van de duivel die macht en wellust symboliseerde. Men geloofde dat men ernstig ziek kon worden als men onder de boom in slaap viel.

Notenhout

Notenhout is een klassiek meubelhout, heel makkelijk te bewerken. Het hout is heel variabel van kleur, samenhangend met de herkomst. Het hout wordt gebruikt voor de meubelindustrie en werd vroeger ook gebruikt voor gebruiksvoorwerpen, zoals lepels, deurklinken en vliegtuigpropellers. Tijdens de Eerste Wereldoorlog zijn er veel bomen gekapt voor het maken van geweerkolven, maar ook later is veel notenhout hiervoor nog gebruikt.

Befaamd is het gebruik van wortelnotenhout in meubelen en in dashboards van sommige auto's.

Weetje

Met een okkernotenaftreksel kan je de kleur van je haren wat bijwerken. Je plukt een handvol groene notendoppen. Je giet er water over en laat 15 minuten koken. Je laat afkoelen en je zeeft de notendoppen eruit. Was je haren en spoel de shampoo weg. Gebruik het aftreksel als tweede spoelmiddel en laat minimum 10 minuten intrekken. Als je van bruin houdt tenminste...

Als je plekken op houten meubels wilt bestrijden, wrijf er dan eens met het vruchtvlees van de okkernoot over. Vroeger brachten ze houten kasten met noten op hoogglans.

Meest geteelde rassen
  • Broadview:
    Goed winterhard. Matige groeikracht. De mannelijkebloemen bloeien voor de vrouwelijke. Desalniettemin kan Broadview ook zonder bestuiving (apomictisch) vruchtzetten. Goede productie van tamelijk grote langwerpige noten met goede smaak. Weinig vatbaar voor ziekten. Broadview is beslist één van de betere rassen die door de matige groeikracht ook geschikt is voor kleinere standplaatsen.
  • Buccaneer:
    Groeit wat sterker dan Broadview en vormt een opgaande kroon. Minder noten dan bij Broadview. De noten zijn tamelijk groot en rond van vorm. Goede smaak. Loopt vrij laat uit, waardoor er minder kans is op nachtvorstschade. Omdat de mannelijke bloei meestal geheel binnen de vrouwelijke bloei valt, is de overlap van beide bloemtypen voldoende voor zelfbestuiving. Aanplant van een bestuiverras kan echter meer zekerheid bieden. Buccaneer is zelf ook geschikt voor de bestuiving van veel andere rassen, waaronder bijvoorbeeld Broadview. Buccaneer is weinig vatbaar voor ziekten.
  • Parisienne:
    Sterke groei met vrij steile groeiwijze. De vruchtbaarheid treedt laat in, daarna goede opbrengst aan vrij grote tot grote noten met goede smaak. De knoppen lopen laat uit en ontlopen daardoor de nachtvorsten in het voorjaar. De mannelijke bloeiwijzen bloeien voor de vrouwelijke. Geen overlap, kruisbestuiving is nodig. Weinig vatbaar voor ziekten.
  • Franquette:
    De vruchtbaarheid treedt net als bij Parisienne laat in. De knoppen lopen laat uit en ontlopen daardoor de nachtvorsten in het voorjaar. Ook bloeien de vrouwelijke bloemen echter erg laat, waardoor ze de mannelijke bloei van de meeste andere rassen ontlopen. Hierdoor is de vruchtzetting vaak onbevredigend. Voor de noten kan daarom beter een ander ras worden geplant. De houtkwaliteit van Franquette staat bekend als zeer goed.
  • Coenen:
    Forse groeier met een brede losse kroon. Loopt vroeg uit. Heeft een bestuiver nodig die vroeg mannelijk moet bloeien (Broadview is geschikt). Grote tot zeer grote noten met goede smaak.
  • Axel:
    Krachtige opgaande groeier. Vanwege echter vaak slecht gevuld en slecht bewaarbaar. Middelmatige smaak. Door de zeer grote noten wel een leuke curiositeit. De Axel is zeer geliefd n België. De reden is dat de Belgen meer dan Nederlanders graag verse noten eten en dan is de Axel bij uitstek geschikt. Het is een 'sappige' noot met een voor liefhebbers fijne smaak. Door zijn sappigheid is de Axel moeilijk te bewaren en hij kan dan muf worden of schimmelen. Een Coenen heeft vers gegeten al een sterkere nootsmaak. De Axel heeft een zachte smaak. Hij levert naar verhouding echter veel nootvlees.
  • Proslavski:
    Sterke groei met breed uitgroeiende kroon. Donkergroen loof met zeer grote bladeren. Loopt vroeg uit. De mannelijke bloeiwijzen bloeien zeer vroeg. Er is slechts een heel klein gedeelte overlap. Hierdoor is kruisbestuiving nodig (bijvoorbeeld door Buccaneer, Rita, Nr. 16, Coenen). Grote langwerpige noot met dikke schaal. Zeer goede smaak. Weinig vatbaar voor ziekten.
  • Rita:
    Zwakke groeier met dichte kroon. Loopt vroeg uit. Grote opbrengst aan middelmatig grote noten. De noten hebben dikwijls een asymmetrische vorm (scheef uiterlijk). De mannelijke en vrouwelijke bloeiperioden overlappen elkaar grotendeels. Daardoor is Rita een zelfbestuiver. Weinig vatbaar voor ziekten.
  • Nr. 16:
    Ontstaan als een zaailing van Rita. De groeikracht is te omschrijven als matig. Nr. 16 is dus geen sterke groeier, maar groeit wel wat sterker dan Rita. Loopt tamelijk vroeg uit. Net als bij Rita overlappen de mannelijke en vrouwelijke bloeiperioden elkaar grotendeels, daardoor is ook Nr. 16 een zelfbestuiver. Goede productie van fraaie grote langwerpige noten met een scherpe punt. Weinig vatbaar voor ziekten.

Leuk om weten

Taxonomische indeling
Walnoot
Bloeiende notenboom

Bloeiende notenboom
Taxonomische indeling
Rijk Plantae (Planten)
Stam Embryophyta (Landplanten)
Klasse Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade Angiospermae (Bedektzadigen)
Clade 'nieuwe' tweezaadlobbigen
Clade Fabiden
Orde Fagales
Familie Juglandaceae (Okkernnootfamlie)
geslacht Juglans (walnoot)
Juglans regia
Voedingswaarde
per 100 gram 
654   Kcal
4,07  gr. water
13,71 gr. koolhydraten
15,23 gr. eiwit
2,61  gr. suikers
65,21 gr. vet
6,70  gr. vezels

Mineralen

98   mg. calcium, Ca
2,91 mg. ijzer, Fe
158  mg. magnesium, Mg
346  mg. fosfor, P
346  mg. kalium, K
2    mg. natrium, Na
3,09 mg. zink, Sn
1,20 mg. koper, Cu

Vitaminen

0,02  mg. vit. A (Retinol)
0,034 mg. vit. B1 (Thiamine)
0,15  mg. vit. B2 (Riboflavine)
0,53  mg. vit. B6 (Pyrixodine)
98    µg. vit. B11 (Foliumzuur)
1,3   mg. vit. C (Ascorbinezuur)
In andere talen
  • FRANÇAIS : Noyer commun
  • DEUTSCH : Echte Walnuss
  • ENGLISH : Common walnut
  • ITALIANO : Noce Bianco
  • PORTUGUÊS : Nogueira-comum
  • ESPAÑOL : Nogal común
  • DANSK: Valnød
  • POLSKI: Orzech włoski
  • NORSK: Valnøtt
  • SVENSKA: Valnöt

Recepten

Banaan met Walnoot en Chocolade
Banaan met Walnoot en Chocolade

Ingrediënten

  • 3 bananen
  • 100 gram pure chocolade
  • 150 gram walnoten

Bereiding

  1. De walnoten blenderen.
  2. Laat de chocolade smelten op kokend water (au bain-marie).
  3. Chocolade en de walnoten samen mengen (laat een beetje noten voor versiering).
  4. De bananen schillen. Snij ze in de lengte middendoor en snij de helften in drie stukken.
  5. Vul de uitgeholde bananen met het noten-chocolade mengsel. En bestrooi ze met de gespaarde notestukjes als versiering.