Laurier

Laurus nobilis

Laurier Laurus nobilis is een plant uit de laurierfamilie (Lauraceae) afkomstig uit vooral het oostelijk Middellandse Zeegebied, uit landen als Turkije, Georgië en Griekenland.

Het is een eenslachtige, winterharde groenblijvende heester en is hier niet te telen in de volle grond van de tuin. Wordt daarom in Nederland en België als kuipplant geteeld, zo kan men ze op het terras, patio's en hallen plaatsen als er geen vorstgevaar is. De plant moet 's winters zeker binnen worden gehaald.

De glanzend donkergroene, lancetvormige laurierbladeren zijn ongeveer 5 cm lang en worden (meestal gedroogd) gebruikt in stoofpotten en soepen, waarbij de laurier langere tijd moet meestoven om de smaak tot zijn recht te laten komen. Het blad kan niet opgegeten worden, want het blijft hard. Laurier wordt ook gebruikt in laurierdrop waarin de sterke lauriersmaak naar voren komt.

Laurier kan tussen 3 en 5 meter hoog worden. Alle planten bloeien in april met onopvallende geelgroene of witachtige bloemtrossen, die zich in de bladoksels bevinden. De vrouwelijke planten dragen daarna eivormige, paarszwarte besachtige steenvruchten die als ze rijp zijn zwart kleuren.

Neem in augustus of september 10cm lange stekken met hieltje van de zijscheuten en laat ze bewortelen in gelijke volumedelen van turf en zand in de koude bak. Zet ze in 8,5 cm potjes als ze geworteld zijn en geef naarmate ze groeien steeds een grotere pot tot ze in kuipjes terecht komen van 35 à 45 cm.

Knip ze minstens tweemaal per zomer om in vorm te blijven. Neem bij stamboompjes de zijscheuten langs de stam weg. Om van een jonge plant een stamboompje te maken, laat je de hoofdscheut tot op de gewenste hoogte groeien terwijl je alle zijscheuten tot 2 à 3 bladeren wegknipt. Eens de plant 15 cm hoger is dan de gewenste hoogte moet je de plant toppen. Alle zijscheuten (uit de kroon) die vier of vijf bladeren hebben moeten opnieuw worden getopt en dit tot de kroon is gevormd. Knip dan met de schaar de kroon in model, maar knip de bladeren niet middendoor.

De onderzijde van de bladeren en de stam kunnen worden geplaagd door schildluizen waardoor roetdauwschimmel ontstaat.

Laurierbladeren bezitten een aroma dat bij heel veel spijzen past; zelden wordt een gerecht door laurierbladeren bedorven. Het is een gezond, aromatisch-bitter kruid, dat de vertering helpt. De bladeren kunnen rustig worden meegekookt en voor het opdienen worden verwijderd.

Laurier kan niet goed door een ander kruid vervangen worden. Gedroogd laurierblad verdient daarom eigenlijk in elke keuken een plek in het basis-assortiment kruiden. In sauzen, zuurkool, rode kool, stamppot, groentesoepen, marinades, ingelegde augurken, komkommer, rode bieten, ... kunnen laurierbladeren worden gebruikt.

De bladeren worden vers of gedroogd gebruikt in visschotels en andere gerechten en geven er een heerlijk aroma aan. 1 vers blad = 2 gedroogde bladeren;
1 droog blad = ½ theelepel laurierpoeder (gemalen blad).

Uit de bessen wordt olie geperst die "laurierboter" wordt genoemd.

Als er ongedierte in het meel zit, voeg dan vier laurierbladeren per kg bij het meel. Laurierbladeren houden ook het ongedierte uit je bonen, linzen en andere voorraadpotten.

Als er een nare tabaksgeur in huis hangt, kan je die weg krijgen door laurierblaadjes op een schoteltje te verbranden. De lucht is in een mum van tijd weer fris.

Enkele blaadjes laurier laten koken in water, is een goed middel om vet of futloos haar mee te spoelen.

De olie uit laurier gewonnen kan in de aromatherapie gebruikt worden bij de behandeling van spierpijn, zenuwpijn en verrekking.

Laurier wekt de eetlust op en bevordert de spijsvertering. Geeft kracht en is opwekkend en mede daardoor een natuurlijk antidepressivum.

Laurier werkt antiseptisch op de luchtwegen. Helpt bij griep, tandpijn en aften.
Ook bij sinusitis, keelpijn, bronchitis brengt laurier verlichting. Het is tevens vochtafdrijvend.
Laurier heeft een narcotiserende werking.

DISCLAIM

Van alle laurier soorten die in de handel zijn is er slechts één die niet giftig is, en dat is de Laurus nobilis, welke hier behandeld wordt.

Kijk dus goed uit wanneer u een plant aanschaft om als kruid te gebruiken, dat je wel degelijk de juiste hebt.

Leuk om weten

Voedingswaarde
  • 56 Kcal
  • 10,30 g. koolhydraten
  • 3,10 g. eiwit
  • 0,2 g. vet
  • 15 mg. calcium Ca
  • 200mg. kalium K
  • 0,80 mg. ijzer Fe
  • 120 mg. vitamine C
Weetje

De naam laurier wordt ten onrechte ook wel gebruikt voor de veel aangeplante laurierkers (Prunus laurocerasus). In de volksmond noemen ze hem paplaurier.

In de Klassieke Oudheid was laurier een symbool voor de overwinning.
Overwinnaars werden getooid met een lauwerkrans, gemaakt van laurierbladeren.

In de stripverhalen van Goscinny en Uderzo over Asterix en Obelix wordt Julius Caesar dan ook altijd met een lauwerkrans afgebeeld.

De term laureaat is een overblijfsel van deze symboliek.

Verder zijn nog een aantal uitdrukkingen op laurier gebaseerd, bijvoorbeeld "op zijn lauweren rusten", "gelauwerd zijn", "lauweren oogsten".

Bij het orakel in Delphi, een tempel gewijdt aan Apollo, werden laurierbladeren op het dak gelegd tegen de zon en om kwade geesten af te weren.
De priesteressen van Delphi kauwden op verse blaadjes Laurier om in tranche te komen en hun voorspellingen te doen.

Leuk om weten

Receptjes

Pluk de blaadjes van de laurier na een regenbui. Laat ze een paar dagen op een donkere plek drogen. Leg ze daarna onder iets zwaars om krullen te voorkomen.

Bouquet garni

Bind met een katoenen touwtje één of twee laurierblaadjes en een takje peterselie samen tot een bosje.
Hang dit bosje tijdens het koken in de soep of in een stoofpot om het een kruidige smaak te geven. Voor het serveren het bosje verwijderen.

Een receptje van Culpeper (16de eeuw)

Maak een aftreksel van gelijke delen:
laurierbesjes, komijnzaadjes, hysop, oregano en euphorbium.
Voeg er nog wat honing bij.
Dat zou helpen tegen reuma en hoofdpijn.

Echt of bijgeloof?

Een twijgje laurier wordt gebruikt tijdens rituelen om water te sprenkelen om te zuiveren.

Laurier verbrand met sandelwood als wierrook kan vloeken en kwade geesten verwijderen.

Wensen geschreven op een laurierblad en daarna verbrand zullen uitkomen.

Leg een blaadje laurier onder je kussen om voorspellende dromen te ontvangen.

Laurierblaadjes in je bureaula kunnen je helpen je ambities als schrijver of dichter waar te maken.

Verbrand laurier samen met bijvoorbeeld rozemarijn, wijnruit en/of betonie om je woning te zuiveren, te beschermen en te wijden.

Leuk om weten

Taxonomische indeling
Laurier
Mooie Laurierstruik

Mooie Laurierstruik

Taxonomische indeling
Rijk: Plantea (Planten)
Stam: Embryophyta (Landplanten)
Klasse: Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade: Bedektzadigen
Clade: -
Clade: Magnoliiden
Orde: Laurales
Familie: Lauraceae (Laurierfamilie)
Laurus nobilis

In andere talen
  • FRANÇAIS: Laurier
  • DEUTSCH: Laurier
  • ENGLISH: Bay laurel
  • ITALIANO: Alloro
  • PORTUGUÊS: Loureiro
  • ESPAÑOL: Laurel común
  • DANSK: Ægte LaurbÆr
  • POLSKI: Wawrzyn szlachetny
  • NORSK: LaurbÆr
  • SVENSKA: Lager