Fraaie vrouwenmantel - leeuwenklauw

Alchemilla mollis

Fraaie vrouwenmantel Alchemilla mollis, ook wel vrouwenmantel of leeuwenklauw genoemd, is een overblijvende plant, die behoort tot de rozenfamilie (Rosaceae). De plant komt van nature voor in de Karpaten en wordt in de siertuin gebruikt, maar is ook verwilderd. De plant zaait gemakkelijk uit.

De plant wordt 30-100 cm hoog en vormt wortelstokken. De stengel en ronde, grijsgroene, gekartelde bladeren zijn dicht behaard met lange afstaande haren. De bladeren aan de stengel zijn bijna niet gelobd. De steunblaadjes van de rozetbladeren verdrogen al jong roodbruin.

Vrouwenmantel bloeit van mei tot de herfst met 5 mm grote, geelgroene bloemen, die in een tuilvormig los meertakkig bijscherm zijn gerangschikt. De kelkbuis is behaard. De kelkbladen zijn anderhalf tot twee maal zo lang als de kelkbuis en staan na de bloei uitgespreid. De bijkelkbladen zijn evengroot als de kelkbladen.

Bloemen met vier kelk- en vier bijkelkbladen De vrucht is een eenzadige dopvrucht. De plant komt voor op dijken, langs boswegen en in de duinen.

Zaai vrouwenmantel in potten in een platte bak. Of zaai begin voorjaar rechtstreeks buiten. Na ongeveer 5 weken zou het moeten kiemen, maar met wisselend succes. Dun de zaailingen uit op 30 cm.

De plant zaait zich zelf royaal uit, dit is een eenvoudiger manier om te vermeerderen. U kunt ook goede planten in de lente of de herfst scheuren. Vrouwenmantel groeit zowat overal in de zon of halfschaduw, met uitzondering van extreem natte plaatsen.

Knip onmiddelijk na de bloei de bloeistengels weg om wildzaai te voorkomen. Knip in de herfst nogmaals terug en verwijder in het voorjaar al de afgestorven bladeren onderaan de plant.

Vrouwenmantel kan ook in potten worden gekweekt. In standaard potgrond in de halfschaduw. Ze moeten wel elke herfst worden verpot, waarna u ze gerust buiten mag laten overwinteren. Laat ze niet te nat worden.

Van de vroege lente tot begin zomer kunt u het heel jonge blad plukken, om vers in de keuken te gebruiken, en het volgroeide blad voor kruidenmiddelen.De wortels die u medicinaal wilt gebruiken, graaft u deze van het tweede jaar op. Volgroeide bladeren die u vóór de bloei plukt, kunnen tot plantaardige verf worden verwerkt.

Het jonge blad heeft een milde, droge, bittere smaak en smaakt goed in salades.

De parels water die je na een regenbui op het blad ziet staan, werden door alchimisten beschouwd als de zuiverste vorm van water.

Men gebruikt de hele bloeiende plant, inclusief het zachte blad (oogsten wanneer de dauw is opgedroogd; het oudere blad is hard en vaak al donker verkleurd door omzetting van de in het blad aanwezige looistoffen).

De mooie ronde vormen doen al onmiddelijk denken aan de zachte en vrouwelijke aard van de plant, terwijl de fluweelachtige bladeren verwijzen naar de binnenkant van de baarmoeder. De geelgroene bloemen die in groepjes dicht bij elkaar staan verwijzen naar de milde werking op de ingewanden zoals maag, darmen, milt, pancreas en de vrouwelijke geslachtsorganen.

Vrouwenmantel bevat "tannine". Een aftreksel van de bladeren werkt regulerend en bloedstelpend bij hevige menstruatie en stimulerend bij een te zwakke menstruatie. Het verlicht overgangsklachten en menstruatiepijn. Maar ook bij allerlei nerveuze aandoeningen van de vrouwelijke geslachtsorganen tijdens de menopauze. Bij infecties van de baarmoeder en eierstokken, bij witte vloed. Tijdens de bevalling bevordert Vrouwenmantel de vruchtuitdrijving en stelpt het de nabloeding.

Het kan worden gebruikt bij spruw en diarree bij kinderen. Uitwendig kan het worden aangewend bij zweren, slecht helende wonden, bloedingen en aambeien.

Vrouwenmantel bevat saponinen, organische zuren (salicyzuur), bitterstoffen etherische olie en veel looistoffen.

DISCLAIM

Gebruik het niet tijdens de zwangerschap en roep ter behandeling van nstruatieproblemen professionele hulp in.

Leuk om weten

Geschiedenis

Vrouwenmantel was bij de Germanen de gewijd aan Freya, de godin van de vruchtbaarheid. Na de kerstening van Europa werd de plant gewijd aan de Heilige Maagd Maria.

In de Middeleeuwen was Vrouwenmantel bekend als geneesmiddel, maar ook door het gebruik van het kruid door de alchemisten. Zij noemden de druppels die in de morgen op de plant liggen ‘hemelwater’ en brachten de Vrouwenmantel sterk in verband met de Maan; de dauw werd ook bij volle maan verzameld, op een maandagmorgen, zo vroeg mogelijk, zodat er zo weinig mogelijk licht op was gevallen, het werd onmiddellijk in donkere flessen gebotteld en op een donkere plaats verzameld.

De plant zelf werd ook geoogst en dan bij voorkeur tussen 12.00 en 01.00 ’s nachts, met zilveren messen (het metaal van de Maan). In IJsland werd de plant vroeger als heilig gezien.

Gedurende de hele vijftiende en zestiende eeuw heeft de plant de reputatie gehad dat zij de maagdelijke staat van vrouwen herstelde (nu heeft de Vrouwenmantel een grote samentrekkende kracht, maar dit gaat toch te ver), en door ouderdom en kinderen verslapte borsten weer in volle glorie te herstellen.

Culpeper schreef het kruid voor bij allerlei infecties en voor het stoppen van bloedingen en braken, en voor vrouwen met grote borsten, zodat ze wat minder snel zouden groeien. Ook hielp het kruid volgens Culpeper met de conceptie, de vrouw zou dan in een zitbad met Vrouwenmantel moeten gaan zitten. Vanwege de werking op met name de vrouwelijke geslachtsorganen werd de Vrouwenmantel in vroeger eeuwen, vooral in Engeland, ‘beste vriend voor de vrouw’ genoemd.

Interessant

Vrouwenmantel is gewijd aan de Maagd Maria en dankt zijn naam aan de gelijkenis van de bladvorm met de mantel van de Heilige Maagd.

Men gebruikt Vrouwenmantel in liefdesbezweringen en in sachets voor dit doel.

Leonhart Fuchs beweerde dat vrouwen en jonge meisjes steviger borsten kregen door er bladeren van vrouwenmantel op te leggen.

Vrouwenmantelthee

Laat 2 eetlepels kruiden gedurende 10 minuten trekken op een halve liter kokend water, daarna zeven.

Dagelijks 3 kopjes drinken, begin 1 week voor de menstruatie, helpt tegen menstruatiepijn.

Leuk om weten

Taxonomische indeling
Alruin
Fraaie vrouwenmantel in bloei

Fraaie vrouwenmantel in bloei

Taxonomische indeling
Rijk: Plantea (Planten)
Stam: Embryophyta (Landplanten)
Klasse: Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade: Bedektzadigen
Clade: 'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade: Fabiden
Orde: Rosales
Familie: Rosaceae (Rozenfamilie)
Alchemilla mollis

In andere talen
  • FRANÇAIS: Manteau de Notre-Dame, Patte-de-lion
  • DEUTSCH: Weicher Frauenmantel
  • ENGLISH: Lady's Mantle
  • ITALIANO: L'alchemilla
  • PORTUGUÊS: A alquemila
  • ESPAÑOL: La capa de señora.
  • POLSKI: Przywrotnik miękki