Andijvie

Cichorium endiva

Andijvie Cichorium endivia is een half-winterharde eenjarig bladgewas uit de composietenfamilie (Asteraceae) dat nauwverwant is aan witloof (Cichorium intybus var. foliosum) en afkomstigvan Zuid-Europa.

Andijvie wordt geteeld om de eetbare bladeren. Deze plant toont veel gelijkenis met gewone salade maar is wel bitterder van smaak. De groente is vrijwel het gehele jaar verkrijgbaar. In de wintermaanden en in het vroege voorjaar komt de andijvie uit de glastuinbouw, deze andijvie is veel zachter dan van de koude grond en heeft daardoor een kortere kooktijd.

Er zijn twee groepen van andijvie: ongekrulde breedbladige "scarole",die meest wordt aangewend om te koken als groente of de gekrulde "krulandijvie" met sierlijk diep ingesneden blad. Deze soort gebruikt men het meest om rauw te eten en schotels te garneren.

Beide soorten andijvie groeien het best op lichte maar goed gedraineerde grond.

Vanwege de gevoeligheid voor doorschieten moeten de planten voor de vroege teelt warm worden opgekweekt. Als andijvie na de langste dag (21 juni) wordt gezaaid schiet deze in hetzelfde jaar niet meer door.

Zaai voor vroege teelt onder glas bij 20 à 22°C in potjes of zaaibakje. Verspeen de plantjes wanneer ze handelbaar zijn op 5 cm of beter nog in afzonderlijke potjes. Plant ze daarna vanaf 15 mei buiten in rijen van 40 cm en 35 - 40 cm in de rij. Geef voldoende water en onkruidvrij houden.

Latere teelten kunnen rechtstreeks ter plaatse worden gezaaid op rijen van 40 cm nadien uitdunnen op 35 - 40 cm. Planten waarvan je het hart wilt bleken, moet je een paar weken voor de oogst de bladeren samen nemen en samen binden met behulp van een raffia touw.

Vroege teelt loopt het risico in de zomer om door te schieten. Daarom is het telen van herfstandijvie veiliger die kan je zaaien (zowel rechtstreeks terplaatse of ook voorzaaien in potjes) vanaf eind mei tot begin juli, om uit te planten tot eind augustus. Oogsten kan dan vanaf half september tot eind december.

Voorjaarsteelt
        Koude kas: 
half februari/half april
        Platglas:
half februari/half maart
Zomerteelt
mei/augustus
Herfstteelt
Open grond: half juli/eind juli Platglas: half juli/augustus Koude kas: augustus
Winterteelt
Warme kas: eind augustus - half september Koude kas: eerste helft september Platglas: eerste helft september

Andijvie kan last hebben van luizen, die zowel op het blad bladluizen Aphididae als op de wortel Poux laineux des racines-laitue Des espèces de Pemphigus et de Rhizoecus -soorten kunnen voorkomen.

Als de andijvie te lang staat kunnen de bladeren, te beginnen met de onderste, weg gaan rotten totdat de hele plant bijna weggerot is.

Bij warm, droog weer, maar vooral bij verandering van bewolkt naar veel zon, kan "rand" optreden. De bladranden van de binnenste bladeren sterven af en worden bruin door tijdelijk vochtgebrek, omdat de verdamping groter is dan de aanvoer van water door de wortels. In een later stadium gaan de bladranden rotten. Calciumgebrek kan leiden tot een snellere randvorming. Vooral in de herfst kan nogal eens rand optreden. Rand treedt vooral bij zandgrond op en is tegen te gaan door weinig met stikstof te bemesten en de volgroeide plant voldoende water, liefst in de vroege ochtend, te geven.

Veel mensen vinden deze smaak onaangenaam wat de groente vaak minder geliefd maakt. Door een lepeltje suiker toe te voegen verdwijnt de bitterheid die veroorzaakt wordt door de bitterstof in andijvie. Andijvie overslaan zou jammer zijn omdat de groente gezond is en ziekten kan helpen voorkomen.

Andijvie kan rauw worden gegeten in een salade. Het is lekker in combinatie met balsamico of gewone azijn. 's Zomers kun je andijvie prima met peper, zout en olijfolie eten als een frisse zomersalade. Je kunt deze gekrulde groente rauw in een stamppot mengen; door de hete aardappelen wordt het warm maar houdt het een lichte bijt. Je kunt om de licht bittere smaak eraf te halen de groente blancheren. Andijvie kan prima als bijgerecht worden geserveerd. Blancheer een beetje andijvie en besprenkel het met vers sap van een citroen. Je kunt andijvie uitstekend op het laatste moment toevoegen aan een groentesoep.

Andijvie kan je ongeveer twee weken Bewaren bij 0 - 1°C , in een vochtige omgeving.

Andijvie werkt diuretisch en laxerend. Hierdoor worden gifstoffen sneller uit je systeem gezet en voedingsstoffen beter opgenomen. Het bloed wordt gereinigd door het eten van andijvie. Het is met name goed voor het hele zenuwstelsel en de ogen. De gekrulde andijviebladeren zijn supergezond.Het werkt preventief tegen vele ziekten en het immuunsysteem krijgt een boost van andijvie. Deze supergezonde groente is relatief eenvoudig zelf te kweken.

Het is algemeen geweten, dat de buitenste groene bladeren een beetje bitter smaken en taai zijn, Nochtans bevatten uitgerekend die bladeren de meeste voedingsstoffen zoals vezels, mineralen en vitamines.

Andijvie is rijk aan bètacaroteen, kalium en ijzer, en bevat ook de vitaminen A en B.

Enkele Foto's

andijvie

Andijvie

een perceeltje met andijvie in volle groei.

andijvie

Jonge plantjes

Deze andijvie plantjes staan er nu een dag of vijf.


andijvie

Krulandijvie

Om andijvie te bleken, kan je er een bloempot over zetten

Leuk om weten

Rassen

Er zijn twee variëteiten van de andijvie, namelijk de heelbladige andijvie (Cichorium endivia var. latifolium) en de krulandijvie (Cichorium endivia var. crispum) of frisée. Krul- of Frisee-andijvie heeft een vrij open gele krop, omringd door groen, krullerig, ver ingesneden, decoratief blad. De krul-andijvie smaakt duidelijk bitterder dan de heelbladige andijvie.

De belangrijkste rassen in Nederland van het heelbladige type zijn Number Five voor de zomer- en herfstteelt en Breedblad Volhart Winter voor de herfst- en winterteelt onder glas. Binnen deze rassen zijn verschillende selecties gemaakt.

Belangrijke rassen van krulandijvie zijn: President (Wallonne genoemd in Frankrijk) en verder in Frankrijk De Meaux, D'hiver de Provence, Très fine maraîchèr.

d'autres langues
  • FRANÇAIS: Chicorée endive
  • DEUTSCH: Endive, Eskariol
  • ENGLISH: Broad leaf
  • ITALIANO: Cicoria
  • PORTUGUÊS: chicória
  • ESPAÑOL: Achicoria
  • DANSK: Endivie
  • POLSKI: Cykoria endywia
  • NORSK: Endivie
  • SVENSKA: Sydcikoria

Leuk om weten

axonomische indeling
Andijvie
endives

Mooi gebleekte andijvie
Taxonomische indeling
Règne Plantae (Planten)
Tribu Embryophyta (Landplanten)
Classe Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade Angiospermae (Bedektzadigen)
Clade 'nieuwe' tweezaadlobbigen
Clade Campanuliden
Orre Asterales
Familie Asteraceae (Composietenfamilie)
Geslacht Cichorium (Cichorei)
Cichorium endivia
Voedingswaarde
per 100 gr gekookt 
17    Kcal
93,79 gr. water
3,35  gr. koolhydraten
1,25  gr. eiwit
0,25  gr. suiker
0,20  gr. vet
3,10  gr. vezels

Minéraux

52   mg. calcium, Ca
0,83 mg. ijzer, Fe
15   mg. magnésium, Mg
28   mg. fosfor, P
314  mg. kalium, K
22   mg. natrium, Na
0,05 mg. koper, Cu

Vitamines

0,40 mg vit. A (Retinol)
0,04 mg. vit. B1 (Thiamine)
0,07 mg. vit. B2 (Riboflavine)
0,20 mg. vit. B6 (Pytixodine)
50   µg. vit. B11 (Foliumzuur)
6,50 mg. vit. C (Ascorbinezuur)

Recettes

Andijvietaart

Ingrediënten

  • 1 pakje bladerdeeg
  • paneermeel
  • 500 gr. andijvie
  • 1 el. olie
  • 500 gr. aardappelen
  • 1 dl. melk
  • 1 ei
  • zout & peper
  • nootmuskaat
  • 1 rookworst
  • 100 gr. spekblokjes

Bereiding

  1. Vet een springvorm in.
  2. Laat het bladerdeeg ontdooien, bekleed hiermee de springvorm en prik met een vork gaatjes in de bodem.
  3. Strooi er wat paneermeel in.
  4. Maak de andijvie schoon, snij ze in reepjes, was deze en laat het uitlekken.
  5. Schil de aardappelen, was ze en kook ze gaar in een pan met een beetje water en zout.
  6. Verhit de olie in een wok, roerbak hierin eventjes de andijvie en schep dit in de springvorm.
  7. Snij de rookworst in plakjes en leg deze op de andijvie.
  8. Roer het ei los met de melk, peper, zout en nootmuskaat.
  9. Giet de aardappelen af, stamp ze fijn en giet er het ei-melkmengsel door.
  10. Schep de aardappelpuree op de plakjes rookworst.
  11. Bak de taart 40 minuten in en voorverwarmde oven van 180°C.
  12. Bak in een pan de spekblokjes uit en verdeel deze over de taart.
Knolfriet met gehakt en andijvie
Knolfriet met gehakt en andijvie<

Ingrediënten

  • 2 koolrapen, in frieten gesneden
  • olijfolie
  • 500 gram gehakt (of duits biefstuk)
  • peper, zout, gehaktkruiden, naar smaak
  • 2 paprika, in blokjes of reepjes
  • 2 prei, in ringen
  • 2 kroppen andijvie, in grove stukken
  • handvol pijnboompitten

Bereiding

  1. Verwarm de oven voor op 180°C. Bekleed een bakplaat met bakpapier.
  2. Besprenkel de 'frieten' koolraap met wat olijfolie en verdeel de over de bakplaat. Bak ze ongeveer 30 minuten in de voorverwarmde oven.
  3. Verhit wat olijfolie in een koekenpan en bak hierin het gehakt rul en bruin. Voeg eventueel gehaktkruiden toe. Voeg de paprika en prei toe en bak mee, tot de groenten iets zachter zijn. Breng op smaak met peper en zout.
  4. Andijvie alleen even overgieten met kokend water zodat het rauwe van af is. Bestrooi eventueel met peper en zout en daarna met een handje pijnboompitten. Serveer het gehaktmengsel en de frieten hierbij.