De aubergine Solanum melongena wordt ook wel 'eierplant' of 'eiervrucht' genoemd. Het is een niet-winterharde eenjarige tropische plant afkomstig van het Verre Oosten en is in cultuur om de eetbare vruchten. Deze kunnen naargelang het ras de grootte en de vorm van een ei hebben tot een langwerpige soort van ± 15 cm. Het is een plant uit de nachtschadenfalilie (Solanaceae).

Sinds enige tijd wordt deze groente ook volop door Nederlandse en Belgische tuinders geteeld. Rijpe vruchten vertonen een zachte glans, satiné, zoals dat in vaktermen heet. In China en India is deze groente duizenden jaren bekend.

Ze worden niet rauw gegeten, maar op verschillende manieren gekookt bereid. Het is niet eenvoudig om deze plant bij ons te telen, maar de echte freaks die over en verwarmde serre beschikken kunnen het altijd eens proberen. Ook het telen van aubergines in pot wordt meer en meer toegepast waardoor het ook voor mensen met beperkte teeltmogelijkheden, mogelijk wordt om groentes te gaan telen.

Teel aubergine in goedgedraineerde met stalmest verrijkte en kalkrijke grond op een zeer warme plaats maar best in een verwarmde kas. De temperatuur mag eigenlijk nooit onder de 21°C dalen, ( 24°C is ideaal ).

Zaai vroeg in februari in kistjes en verspeen de zaailingen als ze hanteerbaar zijn in 7,5 cm potjes en plant ze later in de volle grond van de kas. Als ze 12,5-15 cm hoog zijn dienen ze getopt te worden om twee zijscheuten te ontwikkelen.

Deze scheuten goed ondersteunen met stokken. Alle andere zijscheuten verwijderen als die verschijnen. Verwijder tevens alle overtollige bladeren, vooral deze die de bloemen aan het licht onttrekken. Er is veel licht nodig om de vruchtzetting te bevorderen.

Na het negende blad komen over het algemeen de eerste paarse bloemen tevoorschijn die zelfbestuivend zijn, maar een handje helpen kan nooit kwaad. Verwijder daarna ook de kleinere bloemtrosjes die naast de grote bloemen verschijnen.

Eens de vruchtzetting is gebeurt en de bloemen verwelkt zijn kan je ook best de paarse kroonblaadjes voorzichtig verwijderen, zij werken anders de rotting van de vrucht in de hand.

Dien om de 2 à 3 weken een kunstmest oplossing toe. Laat niet meer dan vier vruchten per plant groeien en laat ze goed afrijpen alvorens die vanaf eind juli tot eind september te plukken. Doe vanaf de eerste pluk om de 5 dagen uw ronde om rijpe vruchten te plukken en wees daarbij voorzichtig om u (en de andere vruchten) niet te kwetsen aan de stekels van de kroonbladeren.

Aubergine kan soms wat bitter smaken. Door de groente, in plakken gesneden, te bestrooien met zout en onder druk (bijvoorbeeld met een plat bord verzwaard met een vol conservenblik) ± 30 minuten te laten staan, wordt waarschijnlijk de bittere waarneming van alkaloïden verhinderd. Spoel de plakken daarna onder koud stromend water af en dep ze met een doek droog. Nu kunt u de aubergine bakken. U kunt de plakken aubergine ook even in ruim kokend water blancheren. Daarna kan de aubergine gewoon worden verwerkt.

Je kan aubergine koken, stoven, bakken en frituren. Snijd de vrucht niet te lang op voorhand, om oxidatieverschijnselen tegen te gaan (het witte vruchtvlees wordt snel bruin). Voor het bakken of frituren kan je de plakken aubergine bestrooien met wat zout (onttrekt het vocht en daarmee ook de bitterstoffen) en dep ze na 30 minuten droog.

Je mag aubergine niet in de frigo bewaren. Bewaar aubergine liever in de kelder bijvoorbeeld. Echt doorgerijpte vruchten zijn slechts 3 dagen houdbaar.

Aubergines bevatten een heel gamma van vitamines en mineralen, zij het dan in kleine hoeveelheden. De hoeveelheid koolhydraten en eiwit zijn te verwaarlozen. Maar ze bevatten ook solanine. Door verhitting wordt het solaninegehalte wel lager.

Solanine is zeer hittebestendig. Door verhitten wordt het Solaninegehalte echter wel lager en het risico van maag- en darmklachten is dan erg klein. Invriezen kan alleen in bewerkte vorm.

Leuk om weten

Geschiedenis

De aubergine, die inheems is in India, wordt reeds sinds de oudheid verbouwd in Zuid-en Oost-Azië, maar is hier in de Westerse wereld pas sinds 1500 bekend.

De eerste geschriften omtrent deze plant zijn te vinden in een oude chinese verhandeling van 544 na Chr. de 'mín yào Qi Shu'

De talrijke Arabische en Noord-Afrikaanse namen voor het, samen met het ontbreken van de oude Griekse en Romeinse namen, geven aan dat het werd ingevoerd in het gehele mediterrane gebied door de Arabieren in de vroege Middeleeuwen.

De wetenschappelijke naam Solanum melongena is afgeleid van een 16^de-eeuwse Arabische term voor een variëteit.

De naam eierplant zoals die gebruikt wordt in de Verenigde Staten, Australië, Nieuw-Zeeland en Canada verwijst naar het feit dat de vruchten van een aantal 18^de-eeuwse Europese cultivars waren geel of wit en leek op ganzen-of kippeneieren.

De aboriginal's in Australië dachten dat de plant hen kippeeieren zou opleveren.

Weetjes

Volgens het gastronomisch woordenboek van Larousse heeft de aubergine een 'uitgesproken', adstringente (samentrekkende) smaak, ietwat bitter en pikant, en omdat aubergines veel vezels bevatten mogen ze niet worden gegeven aan kleine kinderen.

De aubergine is een echte 'oliespons', een vetstof die onmisbaar is bij de bereiding. Het gaat uiteraard om olijfolie, dat zoals iedereen weet goed is voor 'vermoeide' arteriën maar 100% lipiden (vetten) bevat.

Aubergines zijn dus niet geschikt voor mensen die aan de lijn doen.

In andere talen

• FRANÇAIS: Aubergine, melongene
• DEUTSCH: Aubergine, Eierfrucht
• ENGLISH: Aubergine, eggplant
• ITALIANO: Aubergine
• PORTUGUÊS: Beringela
• ESPAÑOL: Berenjena
• DANSK: Aubergine
• POLSKI: Psianka podłużna
• NORSK: Aubergine
• SVENSKA: Aubergine

Leuk om weten

Taxonomische indeling

Aubergine
Jonge Augerbineplant
Taxonomische indeling
Rijk	Plantae (Planten)
Stam	Embryophyta (Landplanten)
Klasse	Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade	Angiospermae (Bedektzadigen)
Clade	'nieuwe' tweezaadlobbigen
Clade	Lamiiden
Orde	Solanales
Familie	Solanaceae (Nachtschadefamilie)
Geslacht	Solanum (Nachtschade)
Solanum melongena

Voedingswaarde

per 100 gram

25    Kcal
92,30 gr. water
5,88  gr. koolhydraten
0,98  gr. eiwit
3,53  gr. suikers
0,98  gr. vet
3     gr. vezels
                     

Mineralen

2    mg. natrium, Na
9    mg. calcium?, Ca
229  mg. kalium, K
0,23 mg. ijzer? fe
24   mg. fosfor, P
14   mg. magnesium, Mg
0,16 mg. zink, Sn
                     

Vitaminen

0,04 mg. vit. B1 (Thiamine)
0,03 mg. vit. B2 (Riboflavine)
0,08 mg. vit. B6 (Pyrixodine)
22   µg. vit. B11 (Foliumzuur)
2,20 mg. vit. C (Ascorbinezuur)
                     

Recepten

Aromatische aubergines

Ingrediënten

• 1 of 2 aubergines, gevierendeeld en in stukjes gesneden
• olijfolie
• 75 gr. gruyère kaas in dunne schijfjes

Voor de tomatensaus

• 1 fijngesneden grote ui
• olijfolie
• 400 gr. fijngehakte bliktomaten
• 1 laurierblad
• gedroogde tijm
• ½ theelepel geraspte sinaasappelschil
• mespuntje saffraan
• 1 teentje geperste knoflook
• zout

Bereiding

1. Fruit de ui 10 minuten in olijfolie goudgeel.
2. Voeg de tomaten toe, daarna de kruiden, sinaasappelschil, saffraan, look en zout.
3. Stoof zachtjes gedurende 30 minuten, zet het vuur daarna uit en laat de pot rusten.
4. Bak de schijfjes aubergine in olijfolie tot ze bruin zijn aan weerszijden.
5. Afdeppen met keukenpapier.
6. Schik de schijfjes aubergine in een ovenschotel naast mekaar met telkens een laagje tomatensaus en een schijfje gruyère-kaas erbovenop.
7. Dek af met folie en bak op 190°C in de oven gedurende 20 minuten.

Aubergine gevuld met gehakt en champignons

Ingrediënten 4 pers

• 3-4 aubergines
• olie

voor de vulling

• 2 uien, gesnipperd
• 20 g boter of olie
• 300 g rundergehakt
• 250 g champignons, in plakjes
• 200 g tomatenpuree
• 250 ml slagroom
• 150 g jong belegen kaas, geraspt

Bereiding

1. Snijd de aubergines in de lengte in ca. 1 cm dikke plakken. Bestrooi de plakken met zout en laat ze ca. 10 minuten staan.
2. Dep ze droog met keukenpapier braad ze kort aan in hete olie. Leg de plakken naast elkaar in een ovenschaal.
3. Fruit de ui in de boter of olie. Voeg het gehakt toe en bak rul.
4. Voeg de champignons toe. Roer de tomatenpuree erdoor en voeg room, zout en peper toe.
5. Verdeel het gehaktmengsel over de plakken aubergine.
6. Bestrooi ze met kaas en gratineer ze 20-25 minuten in de op 180-200 °C voorverwarmde oven.

Variatietip

Een variant zijn gevulde auberginerolletjes. Snijd daartoe de champignons niet alleen in plakjes, maar hak ze ook fijn. Verdeel de vulling over de aangebraden aubergineplakken, zet in een ovenschaal en gratineer met de kaas.