Rammenas of (Raphanus sativus subsp. niger) is net als d radijs een plant uit de kruisbloemenfamilie (Cruciferae of Brassicaceae).

Deze groente is afkostig uit het oostelijke deel van het Middellandse Zeegebied.

Er zijn door de jaren heen veel verschillende vormen en kleuren geselecteerd. In Nederland wordt rammenas weinig geteeld, maar in Duitsland is het een belangrijk gewas.

Er zijn rammenassen met witte of rode schil, maar ook zwartschillige. De witschillige worden vaak verkocht onder de naam "rettich".

De rammenas verschilt van de radijs (Raphanus sativus subsp. sativus) doordat de laatste een stengelknol en rammenas voor het grootste gedeelte een wortelknol is. Hierdoor is de rammenas milder van smaak, steviger en groter dan de radijs.

Rammenas kan je het hele groeiseizoen door telen. Voor vroege teelt gebruikt men meestal de wit schillige of de roodschillige. De zwarte rammenas gebruikt men eerder voor winterteelt omdat die een langere groeiperiode nodig heeft.

Rammenas kan je niet voorzaaien, omdat hij niet tegen verplanten kan. Hij moet dus rechtstreeks terplaatse gezaaid worden. Elke goede gewone vochthoudende tuingrond is geschikt om rammenas in te telen, kleigrond of grond waar veel obstakels als steentjes en dergelijke inzitten zijn minder geschikt.

Zaai voor vroege teelt vanaf april tot mei in rijen die 25 cm uiteen liggen, in de rij kan je na opkomst uitdunnen op 15 à 20 cm naar gelang de soort. Zo hebben de planten de ruimte om te groeien. Zomerrammenas heeft gemiddeld een zevental weken nodig om volgroeid te zijn.

Voor de winteroogst gebruik je beter zwarte rammenas die heeft 100 à 120 dagen nodig om te groeien. Dan kunnen de knollen al gauw 400 à 450 gram wegen, en zijn betrekkelijn goed te bewaren in de winter.

Winterrammenas zaai je tussen juni en juli. Houd hier beter een afstand tussen de rijen van 30 cm en 20 cm in de rij.

Voor beide soorten is het nodig om tijdens het groeien de grond er omheen goed onkruidvrij te houden en regelmatig water geven zodat er geen groeistilstand komt.

Oogst de zomerrammenas niet te laat, want dan worden ze voois en taai. Jonge rammenas smaakt veel beter. Als je ze toch zelf teelt, haal ze dan zo kort mogelijk voor te gebruiken uit de grond en leg ze in afwachting in een schaal met koud water.

Rammenas kan je zowel rauw, gestoofd, gekookt of in de wok eten. Je kan hem rauw gebruiken in salades of als broodbeleg, de smaak doet denken aan radijs maar is toch iets pittiger. Gekookt gaat de smaak meer naar raapjes.

Gekookt wordt hij gebruikt in stoofpotjes, of in de soep. Of gestoofd in olijfolie met pasta en eekhoorntjesbrood.

• Zonder loof kan je een witte rammenas ongeveer 14 dagen in de koelkast bewaren, mét loof slechts enkele dagen. Bewaar zwarte rammenas niet in de koelkast, maar op een koele plaats. Dan blijft hij enkele weken goed.
• Rammenas bewaar je best in een gesloten zak om uitdroging te vermijden.

Zwarte rammenas bevat zeer veel vitaminen en mineralen

De rammenas is goed voor de spijsvertering; hij bevordert de afscheiding van maagsap en is hierdoor spijsverteringbevorderend. In die zin kan je rammenas gebruiken bij constipatie, winderigheid, spijsvertering moeilijkheden, indigestie enz...

Maar hij heeft eveneens een ontstekingwerende eigenschap. Is slijmoplossend, en kan helpen bij verkoudheid, hoest, aandoeningen aan de luchtwegen en zelfs bij aandoeningen van de urinewegen.

Ook uitwendig kan het worden gebruikt als ontsmettend middel. Bijvoorbeeld bij : Kleine brandwonden of zonnebrand.

Leuk om weten

Geschiedenis

Rammenas werd al rond 4000 v.Chr. geteeld in het oude Egypte. Uit de zaden van de zwarte rammenas maakten ze olie. De Egyptenaren en de oude Grieken kenden reeds de hoestdempende en slijmoplossende werking van deze groete. In de 15^de eeuw werd rammenas in Europa gegeten voor de galafdrijvende werking

Omdat de radijs reeds heel goed gekend was in de Hellenistische en Romeinse tijd, doet vermoeden dat deze plant reeds veel vroeger in cultuur was.

Culpeper, een Engelse kruidenspecialist uit de 17e eeuw was niet erg onder de indruk van rammenas als groente; hij keurde het af. Wel raadde hij aan een groentesmoothie avant la lettre te maken waarin het sap van rammenas verwerkt zat; in de 17e eeuw dronken mensen dikwijls groentesap. Op zich had Culpeper een punt omdat teveel gebruik van rammenas niet gezond is. Sommige mensen kunnen er niet goed tegen; het moet enkel in kleine beetjes genomen worden. In een bepaald Zuid-Duits gebied werd veel vaker rammenas gegeten dan in andere gebieden. Hier waren galblaasoperaties veel minder vaak nodig; zo stelde een Duits chirurg vast. De Franse kruidenexpert Maurice Mességué zei dat rammenas vurig dynamiet is en dat ze enkel bij weinig gebruik goed is voor de lever. De Duitse wetenschappelijke onderzoekers Neumann en Hermann stelden in laboratoriumproeven het opwekkende effect van rammenassap op de galblaascontracties vast.

Daikon

De Japanse reuze witte radijs (Raphanus sativus var. longipinnatus) wordt Daikon genoemd. Deze radijs is behalve in Japan ook in supermarkten in Korea en de V.S. beschikbaar. In Nederland is Daikon te koop in de meeste toko's, of in Japanse speciaalzaken. De gebruikelijkste variëteit is wortelvormig, zo'n 30 cm lang en 10 cm breed. Botanisch gezien bestaat de Daikon uit het opgezwollen hypocotyl en de opgezwollen wortel. In Korea wordt de daikon gebruikt voor het bereiden van bijvoorbeeld Ggakdugi.

Daikonkers is het jonge groen van een bepaalde variant van Raphanus sativus. Het wordt in de Oosterse keuken verwerkt in salades en als garnering. Het heeft een pittige en peperachtige geur en lijkt wel iets op tuinkers.

Bron : Wikipedia

Rassen

• Witte schil (Raphanus sativus subsp. niger var. albus): ‘Mainkrone’ (halflange rammenas), ‘Münchner Bier’ (ronde rammenas), ‘Bayrisches Bier’, ‘Delikatesse’, ‘Ostergruss’. Deze rassen worden in Nederland verkocht als “rettich”, een naam die uit het Duits afkomstig is.
• Rode schil:
• Blauwe schil: ‘Hilds Blauer Herbst und Winter’ (halflange rammenas)
• Bruinzwarte schil: ‘Noir Gros Long d’Hiver de Paris’
• Zwarte schil (R. sativus subsp. niger var. niger): ‘Ronde’ en ‘Halflange Zwarte Winter’
• Gele schil: Een grote, gele variëteit heeft een subtiele limoensmaak.

bron : Wikipedia

Leuk om weten

Taxonomische indeling

Rammenas
Zwarte ronde rammenas
Taxonomische indeling
Rijk	Plantea (Planten)
Stam	Embryophyta (Landplanten)
Klasse	Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade	Angiospermae (Bedektzadigen)
Clade	'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade	Malviden
Orde	Brassicales
Familie	Brassicaceae (Kruisbloemenfamilie)
Geslacht	Raphanus
Raphanus sativus subsp. niger

Voedingswaarde

per 100 gram

32   Kcal
906  gr. water
5    gr. koolhydraten
2    gr. eiwit
1,50 gr. suikers
0,20 gr. vet
1,20 gr. vezels
                     

Mineralen

120  mg. calcium, Ca
2    mg. ijzer, Fe
15   mg. magnesium, Mg
70   mg. fosfor, P
400  mg. kalium, K
40   mg. natrium, Na
0,15 mg. zink, Sn
0,10 mg. koper, Cu
                     

Vitaminen

0,07 mg. B1 (Thiamine)
0,02 mg. B2 (Riboflavine)
0,08 mg. B6 (Pyrixodine)
30   µg. B11 (Foliumzuur)
120  mg. C (Ascorbinezuur)
                     

In andere talen

• FRANÇAIS: Radis noir
• DEUTSCH: Schwarzer Winter-Rettich
• ENGLISH: Black radish
• ITALIANO: Ravanello nero
• PORTUGUÊS: Rabanete preto
• ESPAÑOL: Rábano negro
• DANSK: Sort radise
• POLSKI: Czarna rzodkiewka
• NORSK: Svart reddik
• SVENSKA: Svart rättika

Recepten

Stoofpotje van rundvlees met pastinaak, pompoen en rammenas

Ingrediënten

• 1 kg rundsstoofvlees
• 1 aardappel
• 2 wortelen
• 1 pastinaak
• 300 g pompoenen
• 1 rammenas
• 1 ui
• 33 cl bier
• 50 g boter
• tijm
• peterselie
• peper en zout

Voor de dressing

• 2 appelen
• 1 citroen
• 1 mierikswortel

Bereiding

1. Schil de groenten en snijd ze in vrij grote stukken. Houd de appelen, mierikswortel en citroen over voor het bijgerecht.
2. Verhit wat boter in een ovenvaste pan, kruid het vlees met peper en zout en schroei het rondom dicht.
3. Draai het vuur lager en doe de groenten bij het vlees. Voeg de tijm toe en stoof de groenten even aan.
4. Blus vervolgens met het bier en zet het deksel op de pan. Zet de pan in de oven en laat anderhalf uur smoren op 170°C.
5. Schil de appelen en de mierikswortel. Rasp de appelen en mierikswortel naar smaak in een kom. Verfris met het sap van een halve citroen.
6. Werk het rundvlees af met flink wat gesnipperde peterselie en serveer met het pittige bijgerecht.

Bron : Lekker van bij ons

Hoe klaar maken?

• Wil je rammenas rauw eten. Snijd of rasp hem dan fijn en voeg toe aan een fris slaatje of meng het onder wat plattekaas en je hebt heerlijk broodbeleg. Heb je het liever iets straffer? Probeer dan zo dun mogelijk te schillen. De meeste pittigheid zit namelijk net onder de schil.
• Ga je rammenas koken of stoven, dan wordt de smaak iets milder en zoeter. Tijdens het stoven kan je er allerlei smaakmakers aan toevoegen zoals look of verse kruiden. Maak je een stoofpotje dat een tijdje moet sudderen op het vuur? Snijd de rammenas dan in wat grotere stukken. Zo blijven ze lekker beetgaar.
• Rammenas klaarmaken kan ook heel gemakkelijk in de wok. Snijd je rammenas fijn (in dunne reepjes bijvoorbeeld) en roerbak de stukjes even mee. Zo geef je je wokgerecht een pittige en knapperige toets.