Hartgespan Leonurus cardiaca is een sterk geurende, vaste plant die behoort tot de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). De botanische naam "Leonorus" betekent in het Oudgrieks leeuwenstaart, wat op de vorm van de bladeren slaat, en "cardiaca" houdt in dat dit kruid het hart zal versterken. De plant komt van nature voor in Centraal-Azië en is van daaruit over de hele wereld verspreid. Bij ons wordt hij ook wel eens Hartekruid of Leeuwestaart genoemd.

De plant wordt 30-90 cm hoog, maar kan onder gunstige omstandigheden wel twee meter hoog worden. Vormt wortelstokken en vierkantige stengels met een afstaande beharing. De middelgroene, gelobde bladeren hebben drie tot zeven lobben en zijn aan de onderkant donzig behaard.

Hartgespan bloeit van juni tot augustus met roze, 0,8-1,1 cm lange bloemen. De bloemen zitten in schijnkransen. De vrucht is een vierdelige splitvrucht.

De plant komt vooral voor op vochtige, humeuze stikstof- en kalkrijke grond.

De bladeren kunnen gebruikt worden voor het kruiden van erwten- en linzensoep.

Vroeger werd het ook gebruikt bij het bereiden van bier.

Men gebruikt de bloeiende toppen die verzameld worden in de zomer, bij voorkeur vers gebruiken, want de bladeren worden bij drogen zwart en verliezen hun werkzaamheid. Men kan natuurlijk wel de toppen gelijk op alcohol zetten, om er tinctuur van te maken.

De plant wordt al zeer lang voor medicinale doeleinden gebruikt bij hartklachten en spierkrampen.

Gaat uitstekend samen met alle kruiden die positief op de hartspier werken zoals Meidoorn, Citroenmelisse, Lavendel etc. Bij een overactieve schildklier samen met Wolfspoot, en bij opvliegers tijdens de overgang samen met Salie (tegen overmatig zweten).

Hartgespan bevat glycoside, de bitterstof leocardine, flavonoïden zoals rutine en quercetine, alakaloïden en harsen. U vindt er ook enkele mineralen in terug, zoals: Kalium, Magnesium, Calcium en ijzer (ferrum). En heeft een wond helende en wond reinigende werking.

Het is werkzaam bij een uitblijvende menstruatie, vooral wanneer deze veroorzaakt wordt door stress en angst. Ook bij een pijnlijke menstruatie. Het ontspant tijdens de overgang, verminderd opvliegers.

Het kan gebruikt worden om valse weeën te verlichten. Ook bij een overactieve schildklier (samen met Wolfspoot). Ook te gebruiken vlak voor (3 tot 4 weken voor de bevalling) en vlak na de bevalling, om de geboorte en het afstoten van de nageboorte te vergemakkelijken.

Hartgespan is een uitstekende versterker van de hartspier, versterkt zonder te overspannen. Zeer geschikt voor een te snelle of onregelmatige hartslag vooral wanneer deze veroorzaakt wordt door stress of angst. Maar ook voor andere hartkwalen met name als deze gepaard gaan met kortademigheid. Ook bij hypertensie.