IJzerhard - venuskruid

Verbena officinalis

IJzerhard Verbena officinalis is een overblijvende plant, maar soms ook wel eenjarig, uit de ijzerhardfamilie (Verbenaceae) die eveneens bekend is onder de namen ijzerkruid, pleuriskruid, venuskruid, duivengras, ridderblad of strooikruid. (om er maar enkele te noemen).

IJzerhard heeft een dunne opgaande stengel en kan een hoogte van 100 cm bereiken waarbij de onderkant van de stengel zich verhout. Binnen de soort kan het behaarde blad verschillende vormen aannemen. De plant geurt niet en smaakt rauw, zonder bewerking onaangenaam bitter.

De bloeiaren beginnen in de bladoksels, de 3 tot 5 mm grote bloemen zijn zachtroze tot violet, de bloeitijd is van juni tot in de herfst. De bloeiaren zijn tenger, maar taai en buigzaam, ze doorstaan zware stormen.

IJzerhard is het enige inheemse lid van de IJzerhardfamilie en hoewel inheems, is het in Nederland redelijk zeldzaam. Ze staat bij voorkeur langs wegkanten, bij muren, heggen en ruigten op kalkhoudende, stikstofrijke, stenige grond.

Zaai tussen januari en maart bij een temperatuur van 18-21°C. Dek het zaad af met wat grond. Geen paniek, de opkomst is ongelijkmatigen kan drie tot vier weken duren.

Verspeen de zaailingen als ze hanteerbaar zijn in kistjes en hard ze af alvorens ze in mei buiten te planten.

Plant op een zonnige plaats in vruchtbare grond die verrijkt is met stalmest of turfmolm. Top de hoofdscheut van elke plant om hem bossig te laten worden. geef bij langdurige droogte voldoende water en af en toe ook wat bijmesten. Door uitgebloeide bloemen regelmatig te verwijderen, kan de bloeitijd enigszins verlengt worden.

Bladluizen en mijten kunnen de plant soms aantasten.

In verbena zitten nogal veel looistoffen en bitterstoffen. Daarnaast bevat het kruid ook nog wat etherische olie, saponinen,alkaloïden, glocosyden en vitamine C. Het is een beschermend en reinigend kruid.

Heeft een kalmerende werking bij hoofdpijn, whiplash, migraine en slapeloosheid. Versterkt en ondersteunt het zenuwstelsel bij allerlei nerveuze klachten, nerveuze kriebelhoest, duizeligheid en hartkloppingen. Bij depressieve klachten en melancholie, vooral als deze na een periode van ziekte komt. Ook bij stress, toevallen en hysterie.

Goede weerstandsplant, algeheel versterkend na een ziekte en bevalling, wekt koorts op en bestrijdt hierdoor infecties. Bij nerveuze spijsverteringsklachten, stimulering van de gal en lever door bitterstoffen. Verder een regulerende werking op de hormoonhuishouding, menopauzeklachten, wekt de menstruatie op, maar niet in de dezelfde mate als Rozemarijn.

Wekt de weeën op, stimuleert de productie van moedermelk en werkt bij neurasthenie (zenuwzwakte). Het kan gebruikt worden als middel om de mond mee te spoelen bij cariës en ziekten van het tandvlees en een slechte adem.

Waarschuwing

Vermijdt ijzerhard gedurende de eerste maanden van de zwangerschap!

Leuk om weten

Geschiedenis

Zowel bij de Grieken als de Romeinen was IJzerhard een 'hiera botane' of 'herba sancta' (heilig kruid), zij gaven het veel bijnamen als 'Tranen van isis' of 'Tranen van Juno', het kruid was ook gewijd aan Venus. Priesters droegen vaak een krans van ijzerhard.

In Rome plukte men het ijzerhard op een heilige plaats bij het Capitool, om er de priesters mee te omkransen, volgens Plinius de Oudere was er voor de Romeinen geen kruid zo heilig als het ijzerhard. Ook de Perzen, Egyptenaren, Kelten en Germanen beschouwden het kruid als heilig.

In Perzië werd het kruid gebruikt bij de aanbidding van de Zon. Bij de Egyptenaren was het aan Isis gewijd. Bij de Kelten genoot de het kruid, door hen 'ferfaen' genoemd, een groot prestige, de Druïden gebruikten ijzerhard bij voorspellingen en lotsbepalingen en voordat ze het kruid oogsten brachten zij offers aan Moeder Aarde.

Ook de Keltische barden tooiden zich met het kruid om goddelijke inspiratie te krijgen. Die feestelijkheden gebeurden in de lente bij de opkomst van Sirius (de Hondsster), bij een Maan - en Zonloze hemel. De Germanen gebruikten het kruid bij offergaven, vooral als er oorlog gevoerd of vrede moest worden.

Weetjes
  • IJzerhard is een gebruikelijk ingrediënt in liefdesmixen en beschermende bezweringen. Een kroon van IJzerhard op het hoofd beschermt de magiër terwijl deze geesten oproept. ieder deel van de plant kan worden gebruikt ter bescherming. Geplaatst in het huis beschermt het tegen bliksem. De thee gesprenkeld rond het erf jaagt boze geesten en boze krachten weg. IJzerhard wordt ook gebruikt in exorcismemengsels.
  • Om voor lange tijd kuis te blijven, vergaar dan ijzerhard voordat de Zon rijst op de eerste dag van de nieuwe maan, pers het sap eruit en drink het op, dit zorgt ervoor dat je alle zin in seks verliest voor de komende 7 jaar. Als IJzerhard gedragen wordt zal het eeuwige jeugd brengen en boven het hoofdeinde van het bed gehangen zal het je beschermen tegen enge dromen.

Leuk om weten

Taxonomische indeling
IJzerhard
Groeit echt overal

Groeit echt overal

Taxonomische indeling
Rijk: Plantea (Planten)
Stam: Embryophyta (Landplanten)
Klasse: Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade: Bedektzadigen
Clade: 'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade: Lamiiden
Orde: Lamiales
Familie: Verbenaceae (IJzerhardfamilie)
Verbena officinalis

In andere talen
  • FRANÇAIS: Verveine
  • DEUTSCH: Eisenkraut
  • ENGLISH: Holy Herb
  • ITALIANO: Herb Santo
  • ESPAÑOL: Hierba sagrada
  • DANSK: Læge-Jernurt
  • POLSKI: Werbena pospolita
  • SVENSKA: Järnört