Kuisboom - Monnikspeper

Vitex agnus-castus

Kuisheidsboom of monnikspeper Vitex agnus-castus, kortweg Vitex genoemd uit de ijzerhardfamilie (verbenaceae), is een langs de kant van de weg groeiende bossige struik met handvormige bladeren en welriekende bessen. In augustus-september bloeit hij met blauwe bloemen in fijne pluimen. Wordt druk bezocht door honingbijen. Vitex heeft zijn oorsprong in het Middellandse-Zeegebied.

Kuisboom wordt in veel warme en subtropische streken geteeld voor zijn aromatische gebladerte en bloemen. De boom wordt tussen 1 en 5 meter hoog, vraagt een zonnige of gedeeltelijk beschaduwde standplaats in goed gedraineerde grond.

Vitex, is ook een traditionele plant in Afrika, het is een weinig bekende fruitboom die potentieel heeft om voeding te verbeteren, voedselveiligheid op te voeren, en een duurzame ontwikkeling van het platteland te bevorderen.

Wordt zowel door mannen als door vrouwen gebruikt. Uit de naam kan je misschien afleiden, dat hij wel de hartstocht doet bekoelen.

Deze struik is tevreden met arme maar doorlatende bodems en verdraagt droogte zodra deze is geïnstalleerd.

Het is mogelijk om de kuisboom te stekken door in de zomer de uiteinden van kruidachtige stengels te nemen. Ook in het najaar onder een koude bak zaaien geeft goede resultaten.

De bladeren en de tedere stamgroei van bovenste 10 cm worden, samen met de bloemen en de rijpende zaden, geoogst voor geneeskrachtige doeleinden. De bessen worden geoogst door de bessen zachtjes van de stam los te wrijven. De bladeren, de bloemen, en/of de bessen kunnen als afkooksel, traditionele tinctuur, tinctuur van de ciderazijn, stroop of elixir worden verbruikt, of eenvoudig rechtstreeks als geneeskrachtig voedsel worden gegeten.

Verhoogt ook de melkproductie na de geboorte; tegen menstruatieklachten die te wijten zijn aan het gebruik van de anti-conceptiepil of aan milieuvervuiling;
kleine doses kuisboom kunnen de hormonen weer in balans brengen en enige verbetering bij menopauzeklachten, onvruchtbaarheid, postnatale depressie en een onregelmatige menstruatie.

De bessen worden beschouwd als een tonisch kruid voor zowel de mannelijke als vrouwelijke reproductieve systemen. De bladeren hebben het zelfde effect maar in een kleinere mate. Deze plant wordt algemeen de peper van de monnik genoemd omdat het oorspronkelijk als anti-libidomiddel werd gebruikt door monniken, om hun pogingen ongehuwd te blijven te helpen. Het wordt verondersteld om anaphrodisiac te zijn, vandaar de naam kuisboom.

Klinische studies hebben aangetoond dat het gunstige gevolgen heeft in het beheer van het premenstrueel spanningssyndroom (PMS) en onvruchtbaarheid. Het gebruik van aftreksels van de plant wordt geadviseerd in Duitsland.

Zijn mechanisme van actie is niet bekend. Een studie heeft geconstateerd dat de behandeling met hogere dosissen agnus-Castus Vitex een lichte "vermindering" van prolactin niveaus veroorzaakte, terwijl de lagere dosissen een lichte "verhoging" aangeven. Een daling van prolactin zal niveaus van follikel-bevorderend hormoon (FSH) en oestrogeen in vrouwen beïnvloeden; en testosteron bij mannen.

De nadruk van Monnikspeper ligt op de langdurige werking, niet op een snel resultaat. Bij PMS of pijnlijke menstruatie kan Monnikspeper voor 4 tot 6 maanden worden gebruikt. Bij amenorhea en onvruchtbaarheid is een periode van 12 tot 18 maanden gebruikelijk en wordt gestopt als zwangerschap optreed.

DISCLAIM

Neem dit kruid niet als u progesteron of andere hormonen gebruikt, tenzij op advies van een arts.

Leuk om weten

Tincturen maken
  • Doe 100 gram gedroogde kruiden of 300 gram verse kruiden in een kan.
  • Voeg 250 ml wodka toe.
  • Laat de kruiden een maand in de vloeistof trekken, bij voorkeur op een zonnige vensterbank. Schud elke dag zachtjes met de pot.
  • Zeef de tinctuur en bewaar hem in een donkere glazen pot (hij blijft 18 maanden goed).
Siroop maken

Kruidensiroop is en goed middel voor kinderen. Ze verbeteren ook de smaak van bittere kruiden als hartgespan en ijzerhard.

  • Doe 500 gram suiker of honing in een pan en voeg 1 liter water toe.
  • Verwarm het mengsel langzaam en blijf roeren, zodat de suiker of de honing opgelost worden.
  • Voeg 150 gram plantenmateriaal toe en verwarm deze 5 minuten lang op een zacht pitje.
  • Zet het vuur uit en laat het mengsel een nacht staan.
  • Zeef het en bewaar het in een luchtdichte pot in de koelkast.

De suiker werkt als conserverend middel, daardoor blijft een kruidensiroop 18 maanden goed.

Weetje

Kuisboom werd vroeger bij monniken gebruikt om de lust te remmen.

Het kruid werd ook gebruikt om de melkproductie of de menstruatie op gang te brengen. De Engelse kruidengenezer Parkingson kende deze werking al in 1629. Hij beval kuisboom ook aan bij aandoeningen van de baarmoeder.

In de middeleeuwen gebruikten vrouwen het kruid om hun matrassen mee te behandelen, om de lusten van hun man af te remmen.

Leuk om weten

Taxonomische indeling
Kuisboom
Bloeiende monnikspeper

Bloeiende monnikspeper

Taxonomische indeling
Rijk: Plantea (Planten)
Stam: Embryophyta (Landplanten)
Klasse: Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade: Bedektzadigen
Clade: 'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade: Lamiiden
Orde: Lamiales
Familie: Verbenaceae (lipbloemenfamilie)
Vitex agnus-castus

In andere talen
  • FRANÇAIS: Gattilier, Arbre au poivre
  • DEUTSCH: Keuschbaum, Mönchspfeffer
  • ENGLISH: Chasteberry, Monk's Pepper
  • ITALIANO: Agno-Casto
  • PORTUGUÊS: Agno-casto
  • ESPAÑOL: Agnocasto, Sauzgatillo
  • DANSK: Kyskhedstræ
  • POLSKI: Niepokalanek pospolity
  • NORSK: Kyskhetstre
  • SVENSKA: Munkpeppar