Lavendel, studentenkruid Lavendula angustifolia is een winterharde groenblijvende zomerbloeiende heester uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae) en wordt veel gebruikt om welriekende laagblijvende haagjes te vormen. De puntvormige bloemen die wel acht centimeter lang worden komen aan rechtopstaande viltige en later verhoutte stengels met lijnvormig blad. Lavendel wordt veel als sierplant gebruikt.

Lavendel wordt ook vaak gekweekt om de lavendelolie die geëxtraheerd kan worden uit de paarse bloemen. Voor veel mensen is dit het spreekwoordelijk kruid: ruikt lekker, ziet er mooi uit en doet de mens goed. Het werd naar Noord-Europa meegebracht door de Romeinen, die lavendel in hun badwater deden vanwege de geur, er allerlei wonden mee genazen en als vlooien- en luizenwerend middel gebruikten.

De bloemen kunnen gedroogd worden om in "sachets" te worden verwerkt. De plant heeft wel de neiging om vanonderen kaal te worden. U kunt ze dan ook beter om de zes jaar vervangen.

Lavendel vraagt een goed doorlatende, neutrale tot lichtalkalische bodem (pH 6.9 tot 7.3) en een beschutte, zonnige standplaats (een plekje tegen een zuidmuur is vaak een goed keuze). In kleigrond kunt u maar beter wat zand en kalk onderwerken.

Zaai in het voorjaar onder glas bij 18°C. Het zaad kiemt na 20-30 dagen. Gebruik eventueel verdunde kamillethee als je de plantjes water geeft. (Kamillethee wordt wel vaker toegepast als een versterkende en voedende stof voor planten. Ze heeft ook insectenverdrijvende eigenschappen). Omdat planten uit zaad opgekweekt, dikwijls verschillende resultaten oplevert, is het beter om in het voorjaar zachte stekken te nemen van niet bloeiende scheuten.

Plant jonge planten of bewortelde stekken in goed doorlatende, maar toch vochtige grond in de zon. Ze doen het niet goed in te natte of te zware grond. Lavendel verdraagt ook halfschaduw.

Om de plant mooi bossig te houden is het noodzakelijk de plant elk jaar na de bloei in de vroege herfst te fatsoeneren. Knip hierbij niet in het oude hout, dat loopt niet opnieuw uit. Bij natte en koude klimaten wacht je daar beter mee tot het vroege voorjaar. Als door omstandigheden de snoei verwaarloosd is, en de planten onderaan kaal en stakerig zijn geworden, kan je dit nog ‘redden’ door de plant op te rooien en dieper terug te planten (waardoor de kale takken onder de grond zitten). De begraven takjes zullen worteltjes gaan vormen – hierdoor kan je eventueel het daarop volgende jaar de plant weer opgraven en scheuren.

Bloemen voor vers of gedroogd gebruik pluk je best in de zomer als ze pas opengaan. Om te drogen kan je ze los op een plaat leggen of in bosjes binden en te drogen hangen. Het blad voor vers of gedoogd gebruik moet je wel vóór de bloei plukken.

Lavendel heeft een positieve invloed op het humeur; vermindert de verspreiding van darmgassen; is goed tegen prikkelbaarheid, maag- en darmstoornissen en steeds terugkerende migraine.

De essentiële olie wordt uitwendig gebruikt voor ontspanning en om pijnlijke plekken en brandwonden te genezen.

De bloemen kunnen gebruikt worden om smaak te geven aan koekjes, azijn, pudding en consumptie-ijs.

Zakjes met gedroogde lavendelbloemen tussen kleding verjaagd motten. Een paar druppels op beddengoed houdt de muggen weg.

Met de bloemen kan je suiker voor een gebak op smaak brengen. Enkele bladeren bij lamsvlees in de oven geven dit gerecht een heerlijke smaak.

De belangrijkste inhoudsstoffen van lavendel zijn: etherische oliën, flavonoïden, looizuren, saponines, triterpenoïden en coumarines.

Lavendel is zenuwkalmerend, verzachtend, opbeurend en balancerend, en tevens ontsmettend, bacteriedodend en pijnstillend. Bovendien heeft het kruid slijmoplossende en bloeddrukverlagende eigenschappen, is het krampstillend en anti-nauseëus.

Het is ook een tonicum en zou reuma tegengaan. Lavendel is tevens transpiratiebevorderend en koortsverlagend. Tenslotte is het kruid bloeddruk-verlagend, voorkomt maagkramp en misselijkheid en spijsverteringsstoornissen, en is een cholagoog.

De etherische olie heeft een helende werking bij snijwonden, brandwonden of steken. Het ontspant volwassenen en kalmeert kinderen als je het aan het badwater toevoegd.

Het brengt eveneens verzachting bij hoofdpijn als je een paar druppels aan uw slaap wrijft.