Oost-Indische kers

Tropaeolum majus

De Oost-Indische kers Tropaeolum majus is een eenjarige, kruipende en soms klimmende, kruidachtige plant uit de klimkersfamilie (Tropaeolaceae). De niet klimmende soorten worden zo'n 25-30 cm hoog.

De gladde, ronde, grauwgroene bladeren met gegolfde randen, herinneren aan een wapenschild. Dat heeft aan de naamgeving bijgedragen, want de botanische naam Tropaeolum is afgeleid van het Latijnse woord "tropaeum", waarmee een met wapens behangen boom als een teken van de overwinning werd aangeduid.

De lichtgeurende gele of oranje bloemen van 5 cm doorsnede met lang spoor, bloeien van juni tot september. Als ze gekneusd worden, verspreiden bladeren en stelen een scherpe geur.

Oost-indische kers werd omstreeks de 16de eeuw vanuit Peru naar Europa gehaald waar men hem eerst tot de witte waterkers catalogeerde, vanwege de peperige watersmaak van het blad. In het Nabije Oosten ontstond de gewoonte de verse bloemblaadjes te eten en er thee van te trekken.

Zaai de eenjarige soorten van februari tot maart in potten bij een temperatuur van 15°C. Verspeen de plantjes als ze groot genoeg zijn, in 7,5 cm potjes en later in nog grotere indien dat nodig blijkt. Eind mei kunt u ze buiten op de plaats van bestemming zetten.

Of zaai eind april rechtstreeks terplaatse, 2 cm diep, en dun de zaailingen later uit.

Tropaeolum. tuberosum, is een overblijvende soort die zich net als de aardappel vermeerdert door knollen. Haal de knollen in de herfst uit de grond, en houd de kleinste om verder op te kweken. Plant ze in het voorjaar op goed voorbereide grond. Oost-indische kers kan ook in potten of hangmanden gekweekt worden.

Geef Oost-indische kers een plaats in de zon of halfschaduw, in goed doorlatende lichte grond. In te vruchtbare grond worden meer bladeren gevormd maar minder bloemen. Bladeren, bloemen en zaden kunt u gedurende het groeiseizoen naar behoefte oogsten.

Oost-indische kers wordt wel eens aangetast door bladluizen (vooral de zwarte bonenluis). Onder glas hebben ze dan eerder last van spint en tripsen. Verschillende virusziekten veroorzaken kleine, bruine vlekken op de bladeren, of zorgen voor misvorming.

Bloemen, bladeren en zaden zijn eetbaar en doen met hun licht peperige smaak denken aan waterkers. De Oost-Indische kers wordt ook wel tot de specerijen gerekend. De bladeren kunnen ingezouten worden en de bloemknoppen en groene vruchten kunnen worden gemarineerd.

Ieder deel van de plant is eetbaar, zowel met de zaadjes, de bladeren als de bloemen kan je aan de slag in de keuken. Het meest dankbaar zijn de bloemen die voor kleur kunnen zorgen in groene slaatjes. Spoel de bloemen wel altijd eerst voorzichtig voor je ze gebruikt.

De zaden kan je in een potje doen, samen met dillezaden en enkele peperbolletjes. Deze zaden kan je gebruiken als vervangers van kappertjes. Ze smaken een beetje peperachtig en brengen zoutloze gerechten toch lekker op smaak.

  • Bloemen, bladeren en zaden zijn eetbaar en doen met hun licht peperige smaak denken aan waterkers.
  • De bladeren kunnen ingezouten worden en de bloemknoppen en groene vruchten kunnen worden gemarineerd.
  • Zaden, bladeren en bloemen hebben allemaal een pikante smaak en zijn lekker in salades.
  • U kunt het zaad inleggen en als alternatief voor kappertjes gebruiken.

De gehele plant wordt medicinaal gebruikt voor zijn antibiotishe werking. Zowel de zaden, als de bloemen en bladeren kun je gebruiken bij infecties van de urine- en luchtwegen. Het is een natuurlijk middel dat bij maag en darmen geen last berokkend. Uw lichaam wordt niet immuun tegen de actieve stoffen en je krijgt meer weerstand, waardoor je minder vatbaar wordt voor infecties.

Het blad bevat vitamine C en ijzer en een antiseptische stof, die voor de bloei het sterkst werkt. Het kauwen op het blad, kan je mond en keel ontsmetten. Het stimuleert tevens de vorming van rode lichaampjes en zorgt voor een goede doorbloeding.

Oost-indische kers bevordert ook de eetlust, kalmeert de hoest en remt de veroudering af. Oost Indische-kers is goed voor de huid.

Leuk om weten

Weetjes

Op hete zomeravonden kan de Oost-Indische kers zich elektrisch ontladen, wat in het donker zichtbaar is. De Oost-Indische kers scheidt stoffen uit die schadelijke dieren weghouden. Appelbomen zullen in de buurt van de Oost-Indische kers bladluisvrij blijven en ook radijs zal in zijn buurt goed gedijen.

Een verwante soort is de knolcapucien (Tropaeolum tuberosum), die als voedselgewas vooral in Zuid-Amerika wordt gegeten.

De felle kleur van de bloemen zal wel de oorzaak zijn dat Oost-Indische kers soms dienst doet als het symbool voor de liefdesvlam. Het hart van deze bloemen kan trouwens op hete dagen bij valavond vonken produceren. Dit blijkt een gevolg te zijn van het hoge gehalte aan fosforzuur.

Gebruik het aftreksel van Oost-Indische kers als haaropwekkend middel. Maak hiervoor een infuus van 15 gram kruid op 1 liter water.

Bijen hebben niet alleen iets met lekker geurende bloemen, ook kleuren trekken de beestjes aan. Het zal je dan ook niet verwonderen dat de Oost-Indische kers ook bij hen zeer geliefd is.

Slaatje van oost-indische kers en veldsla met Emmental Grand Cru

Ingrediënten voor 4 personen

  • 150 gr. Emmental Grand Cru
  • 150 gr. veldsla
  • 30 gr. onbehandelde Oost-Indische kers
  • Bertolli extra vergine
  • zout, peper

Bereiding

  1. Verwijder de worteltjes van de veldsla, spoel de sla schoon onder helder water en zwier ze voorzichtig droog.
  2. Maak de Oost-Indische kers schoon en verwijder de stengel.
  3. Snij de Emmental Grand Cru in dunne reepjes.
  4. Verdeel de veldsla op elk bord, schik er de fijne reepjes Emmental Grand Cru op en voeg daarna de Oost-Indische kers toe.
  5. Overgiet met een straaltje Toscaanse olijfolie. Kruid met zout en peper.

Leuk om weten

Taxonomische indeling
Oost-Indische kers
Perkje met Indische kers

Perkje met Oost-Indische kers

Taxonomische indeling
Rijk: Plantea (Planten)
Stam: Embryophyta (Landplanten)
Klasse: Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade: Bedektzadigen
Clade: 'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade: Malviden
Orde: Brassicales
Familie: Tropaeolaceae (klimkersfamilie)
Tropaeolum majus

In andere talen
  • FRANÇAIS: Grande capucine
  • DEUTSCH: Kapuzinerkressen
  • ENGLISH: Tropaeolum
  • ITALIANO: Nasturzio maggioire
  • PORTUGUÊS: Cinco-Chagas
  • ESPAÑOL: Espuela de galán
  • DANSK: Tallerkensmækker
  • POLSKI: Nasturcja większa
  • NORSK: Vanlig blomkarse
  • SVENSKA: Indiankresse