Selder

Apium graveolens

Snijselder, bladselder, struikselder of bosselder Apium graveolens is een tuinkruid, een beetje vergelijkbaar met peterselie, maar dan met een veel sterkere smaak. Het is ook een veel agressievere plant. De plant kan in ideale omstandigheden hoogten bereiken van meer dan een meter.

Deze tweejarige winterharde kruidachtige plant die als eenjarige wordt geteeld om de knapperige halvemaanvormige bladstelen, is afkomstig van het Middellandse-Zeegebied.

Over het algemeen worden er twee soorten van geteeld, namelijk: zelfblekende selder, die goudgele stelen voortbrengt en meestal gebruikt wordt als stoofselder en niet zelfblekende de zogenaamde groene selder die dan weer veel geruikt wordt om soep van te koken.
Die laatste kan kunstmatig worden gebleekt of gewoon groen worden gebruikt. Ze is pittiger van smaak en minder vezelig dan de zelfblekende.

Selder is een mooie plant, die je ook wel ergens in uw siertuin kan aanplanten. Wil je op uw terras of balkon selder telen, kies dan beter voor snijselder het is een kruidiger plant, waarvan je gewoon de stengels boven de grond afsnijd. Hij groeit gewoon verder, zet hem in een grote pot. (ps. deze selder kan niet als bleekselder dienst doen, maar wel in soepen en andere gerechten).

Selder groeit het liefst in een rijke, vochtige en vruchtbare grond met een Ph van 6,5 – 7,5 op een zonnige plaats.

Zaaien kan reeds vanaf eind februari binnenshuis of in verwarmde serre, om uit te planten vanaf half mei. Pas vanaf begin april kan je ook buiten in een beschutte omgeving zaaien, een koude kas is ideaal. Verspeen de plantjes als ze drie echte blaadjes hebben. Kweek ze verder op tot ze ongeveer de dikte hebben van een potlood en plant dan uit op de plaats van bestemming in rijen met een afstand van 40 -45 cm en 15-20 cm in de rij.

Niet zelfblekende selder, die je toch wilt bleken, plant je beter in geulen van ± 50 cm breed en 30 cm diep. Plant de selder op de bodem van de geul, 10 cm van de rand en 20 cm in de rij. Naar gelang de planten groeien kan je de geulen terug met aarde opvullen. Houd tussen de geulen een afstand 20-25 cm aan. Indien je deze soort toch gewoon boven de grond teelt, kunt u ze eventueel bleken door er een paar weken voor de oogst een jute zak of kranten rond te wikkelen.

Bij selder moet je opletten voor slakken Gastropoda, selderij-mineervlieg en wortelvlieg Psila rosae. Wantsen Capsidae verschuilen zich soms in het hart van de plant. Door zuigschade kleuren de blaadjes zwart en kan uiteindelijk rotting ontstaan.

Verder heb je nog de bladvlekkenziekte Septoria apiicola (ook selderziekte of selderroest genoemd), roest Aceria essigi, gewoon mozaïekvirus en komkommermozaïekvirus.

Door droogte of een teveel aan stikstof kunnen de stengels opensplijten, en de plant vroegtijdig doen doorschieten.

Selder gaat zeer goed samen met bonen, tomaten en prei. Het verjaagt vlinders bij de verschillende koolsoorten.

Selder kan rauw worden gebruikt in salades en ook worden gekookt als groente of in soepen en bij vleesgerechten. Je kan de bladeren drogen en gebruiken als toekruid of als garnering.

Bleekselder kan je stoven of stomen. rauw is hij ook heel lekker. De fijngemaakte bladeren kunnen in verschillende gerechten worden gebruikt, zoals soepen en sauzen. Hun smaak is sterker dan die van peterselie. De stengels van de bleekselder kan je koken, maar ook bakken met een witte saus of roomsaus.

Snij altijd de wortelaanzet weg, bladeren kan je eventueel mee eten. Met een mes kan je de harde draden (nerven) van de stengels verwijderen. Goed wassen is wel aanbevolen, er kruipt namelijk nogal wat aarde tussen de bladstelen.

Selder bewaart 3 tot 4 weken bij een temperatuur van 0 à 1°C. Ongewassen selder waar de wortels nog aanhangen, kunt u ook "indrijven" zoals bij prei. Dat is alle stengels dicht minimaal voor de halve lengte opeen in de grond (of in een bak met aarde) steken.

Selder Heeft verschillende medicinale werkingen: bladeren en wortels hebben een zuiverende eigenschap. Ze zijn windafrijvend, diuretisch en stimulerend voor de maag. Ook reuma patiënten hebben baat bij het eten van selder. De plant wordt ook verondersteld een afrodisiacum te zijn.

Bleekselder is een van de weinige voedingsmiddelen met "negatieve calorieën". Omdat er bij de vertering van selder meer calorieën worden verbruikt dan dat u er hebt ingenomen.

DISCLAIM

Bleekselderij kan allergische reacties kan veroorzaken bij sommige mensen.

Leuk om weten

Geschiedenis

In het graf van farao Toetanchamon (gestorven in 1323 voor Christus), werden er slingers gevonden die selderblaadjes bevatten. Ook uit de zevende eeuw voor Christus zijn er sporen van selder gevonden. Het valt moeilijk te zeggen of het om wilde dan om geteelde selder gaat. Een feit is dat er in de klassieke oudheid wel selder verbouwd werd.

Zo staat er in de Ilias van Homerus te lezen:

"de paarden van de Myrmidons laten grazen op de wilde selder die groeit in de moerassen van Troje."

en in de Odyssee is er melding gemaakt van het weiden van violet en wildeselderij rond de grot van Calypso.

Selder en sex

Er wordt wel eens verteld dat selder goed is voor de sex. Nu blijkt uit een wetenschappelijk onderzoek, dat dit helemaal geen fabeltje is, maar dat het eten van selder mannen seksueel attractiever maken.

Door het eten van selder, wordt de zweetproductie geactiveerd, iets wat vrouwelijke aandacht trekt. door de aanwezigheid van androstenone in bleekselder wordt de feromoonsecretie verhoogd, dat zijn de natuurlijke geuren om te verleiden. Al wat een man moet doen om een vrouw te verleiden is dus op een selderstengel kouwen.

Daarenboven verhoogt selder de ejaculatievloeistoffen wat dan weer resulteerd in betere sex met een sterkere climax.

Dus mannen, Je weet nu wat je moet eten hé.

Weetje

Een zeldzaam aspect aan selder is de eigenschap van foto-overgevoeligheid met name voor UV-straling.

De selderbladeren bevatten fototoxische furanocoumarins (psoralen en xanthotoxin en vormen méthoxylées en xanthotoxin). Langdurig contact met de plant, gevolgd door blootstelling aan zonlicht kan huidirritatie veroorzaken.

De acute dermatitis zijn voornamelijk waargenomen bij de boeren en medewerkers van de verwerkende industrie.

Het risico van fototoxiciteitstest na inname is niet zo uitgesproken. Toch is het soms gevaarlijk om je na het eten van selderij bloot te stellen aan de zon. Het risico is ernstige brandwonden. Het gevaar is afhankelijk van de dosis die wordt ingenomen en de UV-index van het moment.

Leuk om weten

Taxonomische indeling
Selder
Een selder in pot

Een selder in pot

Taxonomische indeling
Rijk Plantea (Planten)
Stam Embryophyta (Landplanten)
Klasse Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade Angiospermae (Bedektzadigen)
Clade 'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade Campanuliden
Orde Apiales
Familie Apiaceae (Schermbloemenfamilie)
Geslacht Apium (Moerasscherm)
Apium graveolens

Voedingswaarde
per 100 gram
16    Kcal
95,43 gr. water
2,97  gr. koolhydraten
0,69  gr. eiwit
1,83  gr. suikers
0,17  gr. vet
1,60  gr. vezels
                     

Mineralen

40   mg. calcium, Ca
0,20 mg. ijzer, Fe
11   mg. magnesium, Mg
24   mg. fosfor, P
260  mg. kalium, K
80   mg. natrium, Na
0,13 mg. zink, Sn
0,01 mg. koper, Cu
                     

Vitaminen

22   µg. A (Retinol)
0,02 mg. B1 (Thiamine)
0,05 mg. B2 (Riboflavine)
0,32 mg. B3 (Niacine)
0,07 mg. B6 (Pyrixodine)
36   µg. B11 (Foliumzuur)
3,10 mg. C (Ascorbinezuur)
0,27 mg. E (Tocoferol)
29,3 µg. K (Fylochinon)
                     
In andere talen
  • FRANÇAIS: Céleri feuille
  • DEUTSCH: Sellerie
  • ENGLISH: Celery
  • ITALIANO: Sedano
  • PORTUGUÊS: Aipo
  • ESPAÑOL: Apio
  • DANSK: Vild Selleri
  • POLSKI: Selery zwyczajne
  • NORSK: Selleri
  • SVENSKA: Selleri

Recepten

Gegratineerde selder met gehakt

Ingrediënten

  • 1 kleine bleekselder
  • 500 gr. gemengd gehakt
  • 30 gr. boter
  • 30 gr. bloem
  • 1/2 l. melk
  • 50 gr. gemalen kaas
  • 1 eetlepel tomatenpuree
  • nootmuskaat
  • Peper en zout

Bereiding

  1. Was en snij de selderstengels in grove stukken. Blancheer ze beetgaar in licht gezouten water. Reken zo'n 5 tot 7 minuten en laat ze goed uitlekken.
  2. Kruid het gehakt eventueel wat bij en rol niet te kleine balletjes. Kook de gehaktballetjes in het selderwater ( ze zijn gaar als ze komen bovendrijven ). Laat eveneens goed uitlekken.
  3. Smelt de boter in een pannetje, voeg de bloem bij en roer glad. Leng aan met de melk en laat op een zacht vuur indikken. Blijf intussen goed roeren.
  4. Meng de tomatenpuree en (van het vuur) en de helft van de gemalen kaas door de saus en breng op smaak.
  5. Doe selder en gehaktballetjes in een ovenschotel, overgiet met de saus en bestrooi met de rest van de kaas.
  6. Zet 5 minuten onder de hete grill.
Gegrilde aardappelen en groene selder
Gegrilde aardappelen en groene selder

Ingrediënten 4 pers.

  • 600 g aardappelen
  • 2 stengels selder
  • 1 bosje bladpeterselie
  • 1 teentje knoflook
  • olijfolie
  • peper
  • zeezout, grof

Bereiding

  1. Boen de aardappelen schoon. Kook ze gaar in licht gezouten water en halveer ze.
  2. Spoel de selder en snij hem in boogjes van ongeveer 4 cm.
  3. Spoel de peterselie, laat uitlekken en snipper fijn. Pel en pers het teentje knoflook. Meng met de peterselie en 6 eetlepels olijfolie.
  4. Meng de selder met de aardappelen en de kruidenolie en hussel goed door elkaar. Verhit de grill en rooster alles goudbruin. Bestrooi met grof zeezout en serveer.

Bron : libelle lekker!