Rabarber Rheum rhabarbarum is een plant uit de duizendknoopfamilie (Polygonaceae). De plant wordt gekweekt vanwege zijn eetbare delen. Deze robuuste winterharde, overblijvende plant is afkomstig uit China en wordt geteeld om de eetbare groene tot rode stengels.

Het is de ondergrondse wortelstok ook wel "pol" of "bot" genoemd en wel tot 20 kg zwaar kan worden, die winterhard en overlevend is. De stengels en de bladeren sterven elk jaar bovengronds af.

Naarmate dat de plant ouder wordt, gaan de stengels ook minder dik worden, verhoogt de zuurtegraad en de vezeligheid. Vroege in het donker geforceerde stengels zijn meestal licht rood van kleur, gaan sneller koken en zijn minder zuur dan vollegrondsrabarber.

Rabarber vraagt een tamelijk ruime plaats, in een grote siertuin kan hij wel een plaats vinden, maar in kleinere tuinen is het niet aan te raden, alhoewel de mooie bloeiaren misstaan ook niet. Je moet hem zeker niet proberen in een pot telen, daarvoor wordt de wortelstok te groot.

Rabarber groeit het best in de volle zon in vruchtbare grond, die in de winter niet onder water komt, maar is toch bestand tegen half schaduw. Deze plant blijft ongeveer 10 jaar op dezelfde plaats staan, de grond daar omheen is dus een hele tijd niet beschikbaar voor andere teelten. Denk daar aan bij het uitkiezen van een plaats voor uw rabarber.

Verder heeft rabarber graag diep (± 60cm) of nog dieper, omgespitte neutrale (6 pH) grond. Vier weken voor je gaat planten kan je beter een flinke dosis goed verteerd organisch materiaal onder spitten.

Verwijder ter zelfdertijd zoveel mogelijk onkruid, want eens de rabarber geplant is zal dat niet meer zo gemakkelijk gaan.

Rabarber kan je uit zaad opkweken, maar dat is geen aanrader, omdat het een jaar langer duurt voor je kan oogsten. Het is beter om planten (kronen) te kopen in een tuincentrum, of zelf stekken te nemen. (uitleg hierover een beetje verder op deze pagina). De beste tijd om rabarber te planten is einde herfst begin winter.

Maak de grond klaar zoals hierboven is beschreven, en maak een put in de grond die een beetje wijder is dan de planten die je gekocht hebt. Plant de jonge kronen zo dat de top 2,5 cm onder het niveau van het terrein komt te staan. Bedek de kronen met lichte grond en duw ze goed aan zo dat er geen "luchtzakken" meer zijn. Bij droogte goed water geven. Leg nu een flinke mulchlaag rond de plant (bijv. van compost) maar niet op de plant.

Wil je meer dan 1 plant zetten, hou dan een onderlinge afstand van minimaal 75 cm aan in alle richtingen.

Leg ieder jaar, als de bladeren bovengronds dood zijn, een nieuwe laag compost rond de planten, zonder de plant zelf te bedekken. En geef ze ook dan nog bij droge periodes water, begin februari mag u een beetje universele korrelmest toedienen, het eventuele onkruid verwijderen en indien nodig water geven.

Als er bloeistengels ontstaan, moet je die zo vlug mogelijk wegsnijden. Ze nemen te veel reservevoedsel van de plant.

Planten die vijf jaar (of ouder) zijn kan je opgraven, in drie of vier stukken snijden en terug planten.

Zoals reeds gezegd, kan je rabarber om de vijf jaar eens uit de grond nemen om te delen. De beste tijd hiervoor is van december tot februari, uiteraard als het niet vriest. Op dat ogenblik zullen alle stengels reeds afgestorven zijn en wordt het misschien moeilijk om de wortels terug te vinden. Daarom moet je in de zomer ervoor met een stok of iets dergelijks de plaats aanduiden waar de plant juist staat.

Haal de hele wortelstronk uit de grond, steek hem met uw spade in drie of vier stukken, maak dat ieder stuk enkele "ogen" heeft en plant de afzonderlijke stukken dan ergens anders terug op dezelfde wijze als hierboven.

Pluk het eerste jaar niet van de plant en het tweede jaar niet meer dan twee stengels per keer en per plant en zorg dat er telkens minstens 5 stengels over blijven. Het derde jaar mag je volop oogsten, maar nooit de hele plant leegplukken.

De beste oogsttijd ligt tussen begin mei en eind juli/begin augustus. Normaal heb je in die tijd drie maal de kans om te plukken. Neem altijd de dikste stengels, waarvan het blad reeds helemaal is open gegaan, vanonder vast en "draai" ze voorzichtig van de plant los.

Rabarber forceren

Het enige wat je nodig hebt is een mand, een grote pot of een bak enz... om over de plant te plaatsen zodra je ziet dat hij begint uit te lopen. Op die manier zal de rabarber heel vlug (in ongeveer 1 maand) uitgroeien en klaar zijn om te plukken. Eens dat je geplukt hebt moet je de bedekking weglaten, en gewoon verder laten groeien.

Van rabarber worden alleen de bladstelen gegeten. Meestal worden ze in stukken van 2 cm gesneden en met weinig water gekookt. Als de stukken geheel in vezels uit elkaar vallen is de rabarber klaar.

Rabarber kan warm of koud worden gegeten. In beide gevallen is het een bijgerecht dan wel een dessert. Rabarber is ook goed te gebruiken in gebaksoorten zoals vlaai.

Vanwege de uitermate zure smaak door het aanwezige oxaalzuur moet er veel suiker aan de groente worden toegevoegd.

De stelen hoeven niet geschild te worden. Als dit toch gebeurt wordt de gekookte rabarber groen, anders krijgt de gekookte rabarber een rode kleur. Sommige mensen voegen ter neutralisatie van het oxaalzuur wat kalk aan de rabarber toe, waardoor het een zachtere smaak krijgt; volgens anderen gaat dit juist ten koste van de smaak. Oxaalzuur is een stof die kalk bindt waardoor het de opname belemmert, in grote hoeveelheden is het zelfs giftig maar dan moet men wel heel veel (zo'n 10 kilo) eten.

Rabarber kunt u 2 tot 3 weken in folie verpakt bij een temperatuur van 0-1°C bewaren.

Rabarber bevat weinig calorieën en vitaminen, maar is een krachtig laxeermiddel dat eveneens kan helpen bij maagklachten.

Een aftreksel van rabarber en peterselie zou helpen bij geslachtsziekten.

Zit je verstopt?

Eet dan een stengel rabarber. Deze groente werkt laxerend, diuretisch, maagversterkend, galdrijvend en eetlustopwekkend.
Bovendien is rabarber erg gezond.

Leuk om weten

Geschiedenis

Rabarber staat al meer dan 5000 jaar bij de mens in de belangstelling, in het begin echter alleen als geneesmiddel. De Chinezen hebben dit gewas, uit de Aziatische steppen, als eerste in cultuur gebracht.

Uit de wortel werd en wordt nog steeds een sterk purgeermiddel gewonnen. Omstreeks 1600 ontdekte John Gerard, hofbotanicus van de Engelse koning Charles I, dat de stelen gegeten kunnen worden.

Het duurde echter tot ver in de achttiende eeuw, voordat rabarber als groente een grotere bekendheid kreeg. In Nederland vindt de teelt vanaf ongeveer 1900 plaats.

Weetje

De trosvormig vertakte bloeiwijze wordt meestal weggehaald, omdat het om de eetbare bladstelen gaat en de bloei ten koste gaat van de bladvorming. De bloeiwijze komt voornamelijk bij het ras 'Goliath' voor. Rabarber heeft vruchtjes die zijn omsloten door een blijvend bloemdek. De vrucht is een nootje.

De wortel van een rabarberplant bestaat uit een grote stronk onder de grond, bestaande uit wortelstokken. Aan die stronk zitten uitlopers die zich vertakken zoals gewone wortels. Door die stronk kan een rabarber in het voorjaar met flinke snelheid stelen en bladeren laten groeien.

Leuk om weten

Taxonomische indeling

Rabarber
Een mooie rabarberstruik
Taxonomische indeling
Rijk	Plantea (Planten)
Stam	Embryophyta (Landplanten)
Klasse	Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade	Angiospermae (Bedektzadigen)
Clade	'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade
Orde	Caryophyllales
Familie	Polygonaceae (Duizendknoopfamilie)
Geslacht	Rheum (Rabarber)
Rheum rhabarbarum

Voedingswaarde

per 100 gram rauw

21    Kcal
93,61 gr. water
4,54  gr. koolhydraten
0,90  gr. eiwit
1,10  gr. suikers
0,20  gr. vet
1,80  gr. vezels
                     

Mineralen

86   mg. calcium, Ca
0,22 mg. ijzer, Fe
12   mg. magnesium, Mg
14   mg. fosfor, P
288  mg. kalium, K
4    mg. natrium, Na
0,10 mg. zink, Sn
0,06 mg. koper, Cu
                     

Vitaminen

0,01 mg. A (Retinol)
0,02 mg. B1 (Thiamine)
0,03 mg. B2 (Riboflavine)
0,02 mg. B6 (Pyrixodine)
7    µg. B11 (Foliumzuur)
8    mg. C (Ascorbinezuur)
                     

In andere talen

• FRANÇAIS: Rhubarbe
• DEUTCH: (Gemeiner) Rhabarber
• ENGELS: Rhubarb
• ITALIANO: Rabarbaro
• PORTUGUÊS: Rhubarb
• ESPAÑOL: Ruibarbo
• DANSK: Have-Rabarber
• POLSKI: Rabarbar kędzierzawy
• NORSK: Rabarbra
• SVENSKA: Rabarber

Recepten

Rabarber-tiramisu

Ingrediënten

• 500 gr. rabarber
• 25 gr. suiker
• 10 eetlepels crème de cassis (likeur)
• 2 dl. slagroom
• 2 eetlepels suiker
• 150 gr. mascarpone
• 1 pak lange vingers (koekjes)

Bereiding

1. Rabarber wassen en in stukjes snijden.
2. In een pan rabarber met wat water en suiker koken en tot moes roeren
3. Eenmaal afgekoeld 2 eetlepels crè;me de cassis erdoor roeren.
4. Slagroom stijfkloppen met suiker.
5. 2 eetlepels crème de cassis door de mascarpone roeren en de slagroom er luchtig doorheen scheppen.
6. Op de bodem van de schaal een laag lange vingers leggen nadat je deze door de likeur hebt gehaald.
7. Achtereenvolgens erover verdelen: helft van het mascarponemengsel, helft van rabarbermoes, weer een laag lange vingers (door de drank halen), rest van het mascarponemengsel en afdekken met rest van rabarbermoes.
8. In de koelkast tiramisu ca. 2 uur door en door koud laten worden.

Rabarbertaart

Ingrediënten 4 pers.

• 1 vel bladerdeeg

Voor de vulling :

• 3 dikke stengels rabarber
• sap van 1 citroen
• 20 gr rietsuiker of 2 gr stevia (check de verpakking voor de concentratie)

Voor de afwerking :

• 100 gr kokospoeder
• 100 gr rietsuiker of 10 gr stevia (check de verpakking voor de concentratie)
• 2 eieren
• 200 ml sojaroom

Bereidingswijze

1. Leg het deeg in de vorm.
2. Leg op het deeg de rabarber in schijfjes gesneden, de suiker of stevia erover en het sap van de citroen, bakken gedurende 20 minuten op 200°C.
3. Er komt veel vocht los van de rabarber, maar straks verdwijnt het als sneeuw voor de zon. Na deze 20 minuten baktijd giet je er een mengeling van kokos, suiker, ei en room over. Terug in de oven voor 35 minuten op 200°C.