Rozemarijn Rosmarinus officinalis is een houtachtige plant uit de lipbloemenfamilie (Lamiaceae). De winterharde plant is oorspronkelijk afkomstig uit Zuid-Europa en Klein-Azië. De plant heeft een aromatische geur en wordt veel gebruikt om badkamer-producten van een geur te voorzien.

Rozemarijn is een groenblijvende heester. De takken kunnen 0,5-1,5 m lang worden. De lijnvormige bladeren zijn zittend en aan de onderkant grijs. De plant bloeit in Nederland van april tot juni met 1-1,2 cm lange, blauwviolette maar soms witte, bloemen.

Rozemarijn is een bekende struik, die veel in tuinen wordt gezet. Hij bevat verschillende actieve, aromatische oliën. Net als lavendel kan hij uitwendig, in de vorm van essentiële olie of olie-afreksel, en inwendig, als smaakmaker in thee of tinctuur, worden gebruikt. De werking van rozemarijn richt zich op het hoofd en de buik. (rozemarijn is het symbool van de herinnering).

Het zaad van rozemarijn is geelbruin, vettig en klein. Zaai rozemarijn begin voorjaar onder glas bij 21°C. Het zaad kiemt na 1-2 weken. Geef de zaailingen niet teveel water, want ze zijn gevoelig voor kiemschimmels. Of neem in de zomer na de bloei stekken van nieuwe scheuten. Pot de stekken op als ze goed geworteld zijn en laat ze nog een seizoen in de platte bak staan voor u ze uitplant. Rozemarijn kan ook in de lente of herfst worden vermeerderd door afleggers. Dit is een vrij

simpele methode, omdat de planten vaak tot op de grond hangende twijgen hebben.

Plant in goed gedraineerde grond die niet zuur is. Hij kan eveneens in pot worden geplant met leemhoudende potgrond. Bescherm de potten 's winters tegen koude en nattigheid. Als je rozemarijn als haag wilt gebruiken, knip dan de planten tegen het einde van het voorjaar (na de bloei) terug.

Rozemarijn kan aangetast worden door een virus waardoor hij geheel gaat afsterven. Knip tijdig de aangetaste tak tot tegen de hoofdtak weg en verbrand hem; gooi hem zeker niet op de composthoop.

Van rozemarijn kunt u het hele jaar door verse blaadjes plukken.

30 gram vers rozemarijnblad 24 uur laten macereren in een liter rode wijn. Gedurende een week driemaal daags gebruiken na de maaltijden. Dat werkt vochtafdrijvend.

Laat 30 gram rozemarijnblaadjes trekken in éé liter kokend water. Deze thee kunt u verdeeld over een ganse dag in kleine porties opdrinken bij migraine.

Laat 20 gram rozemarijnblad en 5 gram basilicumblad één minuutje koken in een halve liter water, zeven en zoeten met bv. honing, kunt u dat opdrinken na de lunch en het diner bij moeilijke spijsvertering.

Leg een handvol rozemarijnblaadjes op een hete plaat en adem de rook in voor de bronchiën.

Roken kan helpen!?! Verkruimel een handvol gedroogde rozemarijn, draai er een sigaret van of vul er een pijp mee. Dit kunt u roken bij een astma-aanval.

De plant heeft een aromatische geur en wordt veel gebruikt om badkamer-producten van een geur te voorzien. Gedroogde stengels, zonder blad, kunnen worden verbrand voor een aangename geur. Twijgen kunnen tussen linnengoed worden gelegd. De plant houdt insecten op afstand en kan aldus worden rondgestrooid als er buiten wordt gegeten.

Als geneesmiddel worden alleen de tijdens en na de bloeiperiode verzamelde bladeren en de etherische olie gebruikt.

Rozemarijn verhoogt de toevoer van bloed naar hoofd en buik het is versterkend voor zenuwen, antiseptisch en windverdrijvend.

Helpt bij hoofdpijn, vergeetachtigheid en zelfs tegen dreigende kaalheid. Rozemarijn is een oud middel voor de versterking van het geheugen en het is een symbool voor vriendschap en trouw.

Recent onderzoek heeft aangetoond dat één van de werkzame stoffen (carnosic zuur/ CA) de hersenen kan beschermen tegen een beroerte en neurodegeneratie, zoals bijvoorbeeld Alzheimer.

Verzacht krampen die te wijten zijn aan een slechte bloedsomloop.

Rozemarijn heeft ontspannende en antidepressieve werking. De olie kan uitwendig gebruikt worden als een bacteriedodend middel om pijn te verminderen en het hoofd helder te maken.

DISCLAIM

U mag de etherische olie alleen uitwendig gebruiken. Grote hoeveelheden blad kunnen stuiptrekkingen veroorzaken.

Rozemarijn kan migraine verhevigen wanneer u het tijdens een aanval neemt. Neem het alleen preventief.

Bij hoge bloeddruk alleen in een lage hoeveelheid gebruiken, bij voorkeur het kruid, of de olie heel sterk verdund, b.v. een verdunning van 2 % maken.

Bij aanleg tot epilepsie en in de eerste maanden van de zwangerschap is ook voorzichtigheid met innemen geboden: verdampen, kompressen, gebruik op de huid en keukengebruik zijn dan wel veilig.

Voor gebruik op de huid altijd eerst een beetje op de binnenkant van de elleboog smeren.

Is er na 24 uur geen irritatie, uitslag, branderigheid, enz. dan kan het op de huid gebruikt worden.

Dosering inwendig: 2-3 maal daags 2 druppels.

Niet direct in de ogen gebruiken!

De meeste etherische oliën kunnen niet zonder risico ingenomen worden. Gebruik etherische oliën uitsluitend inwendig als u voldoende kennis heeft of raadpleeg een (homeopathische) arts. Over het algemeen is echter de werking bij uitwendig gebruik sterker dan bij inwendig gebruik.

Enkele foto's

Rozemarijn

Rozemarijn als afboording langs het tuinpad.

Rozemarijn

Rozemarijn kan ook in potten op het terras.

Rozemarijn

Bijna uitgebloeide rozemarijn.

Rozemarijn

Mooie topscheuten.

Leuk om weten

Geschiedenis

Rozemarijn is een oud middel voor de versterking van het geheugen en het is een symbool voor vriendschap en trouw. Rozemarijn hing samen met niet vergeten: men gaf takjes aan geliefden die op reis gingen en droeg kransen bij bruiloften.

Restanten van Rozemarijn vond men al terug bij de Egyptenaren in de piramiden, waar het kruid als heilig aangeschreven stond. Ook bij de Grieken en de Romeinen waar het symbool stond voor liefde, vriendschap en trouw. Het plantje werd bij huwelijks en geboorte rituelen gebruikt.

Anna van Kleef droeg een krans van Rozemarijn toen ze met Hendrik VIII huwde. In de oudheid was Rozemarijn, net als de meeste aromatische kruiden verbonden aan de cultus van Aphrodite/Venus. De Oude Grieken associeerden de sterke geur met de liefde en gebruikten rozemarijn bij bruiloften. Ook geloofden de Grieken in de versterkende werking van de hersenen en het verfrissen van het geheugen; tijdens examens deden zij een takje rozemarijn in het haar.

Rozemarijn is een symbool van liefdestrouw.

Gebruik in de keuken

Aangezien de smaak sterk is, is rozemarijn vooral geschikt om vleessoorten met een sterke smaak te begeleiden, zoals wild en rood vlees.
Het overleeft een bak- en braadproces uitstekend. Gebruik rozemarijn om gebakken aardappelen op smaak te brengen en om kruidenboter te maken.
Het kan tevens gebruikt worden in tomatensauzen voor de pasta's en sauzen, of in kleine hoeveelheden in slaatjes
Vermeng verse rozemarijnbloemen met salades.
Bloemen konfijten voor garnering.
Meng rozemarijnbloempjes met suiker en slagroom en voeg het toe aan gepureerd fruit.

Tagliatelle met zalm en rozemarijn

Ingrediënten voor 4 personen

30 gr. boter
olijfolie om in te bakken
1 ui, fijngehakt
3 eetlepels rozemarijn, gehakt
300 gr. zalmfilet, in blokjes van 2 bij 2 cm
320 gr. tagliatelle
1 glas droge witte wijn
½ soeplepel visbouillon
75 ml koksroom
6 eetlepels peterselie, fijngehakt

Bereiding

Zet een pan met water op voor de pasta. Doe de boter en olijfolie in een hapjespan. Laat de boter smelten en voeg ui en rozemarijn toe. Roer goed om en voeg peper, zout en zalmblokjes toe.
Kook de tagliatelle tot hij bijna gaar is. Haal de pasta uit de pan, doe de witte wijn bij de zalmblokjes en laat even pruttelen. Schuif de pan flink heen en weer en voeg de pasta toe.
Doe er een kleine soeplepel visbouillon en een flinke scheut koksroom bij en wacht tot de tagliatelle al dente is. Doe de helft van de peterselie erbij en schud nog even flink. Schep de tagliatelle op de borden en strooi de rest van de peterselie erover.

Toepassingen met etherische olie

Heeft invloed op een zwakke spijsvertering, een opgeblazen gevoel, neuralgische pijnen en bezit het vermogen de bloedsomloop te stimuleren. Dit wordt veroorzaakt omdat het een bloedstuwende werking heeft en de weefsels verwijdt die er mee behandeld worden. Het heeft een opwekkende invloed op oudere mensen.

De olie wordt verkregen door waterdamp destillatie van de verse bloeiende toppen. De olie is kleurloos tot lichtgeel en heeft een sterke, kruidige, balsemachtige geur. Een mindere kwaliteit wordt in Spanje uit de gehele plant gedestilleerd. Deze olie heeft een sterke kamferachtige geur.

Rozemarijn wordt heel veel als smaakstof gebruikt in levensmiddelen, vooral vleesproducten. Het is een natuurlijk anti-oxidant. Rozemarijn is ook heerlijk voor gebruik in de sauna.

Rozemarijn is te gebruiken bij o.a. acne, eczeem, hoofdroos, vet haar, haaruitval, luizen, constipatie, vermoeide spieren, geestelijke vermoeidheid, lage bloeddruk, aderverkalking, hartkloppingen, griep, infecties, verkoudheid, zenuwpijn, darminfecties, duizeligheid, suikerziekte, pijnlijke menstruatie, migraine, spierpijn, jicht, verstuikingen, hoesten, verkoudheid, vermoeidheid, gewrichtspijn, stress, koude handen en voeten, spit.

Vaak kan de werking van een etherische olie worden versterkt door deze te combineren met andere etherische oliën.

Leuk om weten

Taxonomische indeling

Rozemarijn
Heel jonge rozemarijnplant
Taxonomische indeling
Rijk:	Plantea (Planten)
Stam:	Embryophyta (Landplanten)
Klasse:	Spermatopsida (Zaadplanten)
Clade:	Bedektzadigen
Clade:	'nieuwe' Tweezaadlobbigen
Clade:	Lamiiden
Orde:	Lamiales
Familie:	Lamiaceae (Lipbloemenfamilie)
Rosmarinus officinalis

In andere talen

FRANÇAIS: Romarin
DEUTSCH: Rosmarin
ENGLISH: Rosemary
ITALIANO: pucchiacchella
PORTUGUÊS: Beldroega
ESPAÑOL: Verdolaga
DANSK: Rosmarin
POLSKI: Rozmaryn lekarski
NORSK: Rosmarin
SVENSKA: Rosmarin

Medicinaal gebruik

Uitwendig:

Bij haarverlies en problemen met de hoofdhuid.
Als gorgeldrank bij keelpijn. Nuttige vervanger voor salie tijdens de zwangerschap.
Als olieaftreksel voor massage van koude ledematen en pijnen en kwalen.
Als ontsmettingsmiddel (antiseptisch) tegen ontstekingen.

Inwendig:

Bij slechte bloedsomloop, koude voeten en pijnen bij koud weer, regelmatig innemen.
Bij uitstralende gewrichtspijnen
Bij hoofdpijn die gepaard gaat met spijsvertering(lichte maagpijn) en bij migraine.
Neem rozemarijn met kamille voor stress-gerelateerde hoofdpijnen.
Bij depressiviteit, slecht geheugen, duizeligheid en neiging tot flauwvallen.
Bij neuralgie, lage bloeddruk en hyperactiviteit.
Bij gebrek aan eetlust, galstenen en ontstoken galblaas.
Bij haarverlies en problemen met de hoofdhuid.
Goed als inhaler bij verstopte en ontstoken bijholten.
Goede bloeddoorstroming naar het hoofd verbetert het geheugen en bevordert gezond en sterk haar.
Het drinken van twee koppen rozemarijnthee per dag voorkomt haaruitval door slechte bloedcirculatie en versnelt de haargroei na chemotherapie.